Om de gestelde doelen van de energietransitie te behalen, is de rol van gemeenten onmiskenbaar. De Eerste Kamer heeft om die reden de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie en de Energiewet aangenomen. Deze wetten geeft gemeenten een concrete rol in de energietransitie en de warmtetransitie.
Wetten die de rol van gemeenten in de energietransitie vormen
Gemeenten moeten iedere 5 jaar een warmteprogramma opstellen, zo staat in de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw). Hiermee is inzichtelijk welke gebieden wanneer van aardgas afgaan en wat mogelijke alternatieven zijn. Dit zorgt voor duidelijkheid over warmtevoorziening van wijken aan gebouweigenaren, netbeheerders, warmteleveranciers en andere betrokkenen, waardoor zij hun capaciteit en middelen planmatig en efficiënt kunnen inzetten. De wet geeft gemeenten de ruimte om het omgevingsplan te wijzigen en de einddatum voor aardgasgebruik vast te stellen. De gemeenten kunnen hiermee voorkomen dat het gasnetwerk in de toekomst in stand moet worden gehouden voor een beperkt aantal aansluitingen én tegen hoge kosten.
Haalbaarheid en betaalbaarheid van de energietransitie
De Wgiw verbetert de haalbaarheid en betaalbaarheid van collectieve warmtenetten, gaat netcongestie tegen en realiseert een duurzamere, onafhankelijke en rechtvaardige warmtevoorziening. Daarnaast maakt de wet tarieven transparanter en op kosten gebaseerd, er ontstaan namelijk mogelijkheden binnen de boekhoudkundige regels om informatie op te vragen over de kosten van warmtenetten. De kosten zijn hierdoor beter inzichtelijk, en dit draagt bij aan de betaalbaarheid.
Gelijke wetgeving omtrent gas en elektriciteit
De Eerste Kamer heeft daarnaast ook de Energiewet aangenomen. Hiermee is een belangrijke stap gezet om het integrale energiesysteem ook juridisch mogelijk te maken, omdat de wet onnodige verschillen tussen regelgeving voor gas en elektriciteit wegneemt. Inwoners, bedrijven en lokale bedrijven kunnen hierdoor zelf opgewekte energie met elkaar uitwisselen. De volgende stap is dit mogelijk maken zonder tussenkomst van de energieleverancier. Dit zou de energietransitie nog rechtvaardiger, betaalbaarder en betrouwbaarder maken. Energie delen draagt namelijk bij aan vermindering van netcongestie en biedt zo ruimte voor woningbouw en economische ontwikkeling.
Inwerkingtreding van de wetten
De Wgiw treedt gefaseerd in werking. De nieuwe warmtewet is al vanaf 1 januari 2025 in werking. Dit is nodig om de betaalbaarheid voor de huidige afnemers van collectieve warmte te verbeteren. De rest van de Wgiw treedt naar verwachting op 1 januari 2026 in werking. De beoogde datum waarop de Energiewet in werking treedt, is 1 april 2025.
Bereid je voor op nieuwe wetgeving
Wil jij meer weten over de gevolgen en kansen van de Wgiw en Energiewet voor jouw organisatie? Meld je dan aan voor de cursus Projectaanpak Warmtebedrijf en Warmtenetten van Euroforum. Je leert hier niet alleen over de nieuwste ontwikkelingen omtrent de energietransitie, maar krijgt ook praktisch toepasbare handvatten van deskundige docenten én medestudenten. Wil je meer weten over het programma? Vraag dan de brochure aan. Wil je deze cursus op maat volgen met jouw team? Kies dan voor een Incompany-traject.