Afkoersend op een totale elektrificatie van de gebouwde omgeving, lijkt ondersteuning door enige vorm van warmtebuffering onontbeerlijk. NL bereidt zich voor op een ‘WarmteWende’. We zullen er niet aan ontkomen dat elke straat opengebroken moet worden voor aanvulling van nutsvoorzieningen. Wanneer? Nou rond 2040 zullen we klaar moeten zijn.
Uitdaging is om al dat graafwerk tot één keer te beperken. Maar wat doen we dan precies en moet het overal hetzelfde? Worden oude monopolies beschermd of moeten we het hebben van initiatieven van onderop? En wanneer spreken we van een collectief initiatief? Dat een nieuwe warmte infrastructuur een ‘open’ structuur moet zijn, daarover lijkt consensus. En ook dat de consument of prosument een keuze moet houden. Daarom horen dikkere elektrakabels ook in die mix. Natuurlijk moet het Smart, want dat maakt dat we alles kunnen koppelen.
Het ligt voor de hand dat gevestigde partijen meest in staat zijn om de hoofdinfrastructuur in te vullen met een hoog-temperatuur warmtenet, bijvoorbeeld na ombouw van gas- en kolencentrales naar Geothermie. Net zo goed is er ruimte voor buurtinitiatieven die lokale warmtebuffering combineren met PVT en WKO op een laag-temperatuurnet. Mogelijk kan het oude gasnet in de wijken hiervoor worden hergebruikt. Denk ook aan riolen en hemelwaterbuffers, riothermie. Overal zit bruikbare warmte. Overal worden ‘kansenkaarten’ gemaakt voor wat er energetisch mogelijk is.
Vraag is: Waar ligt de regie? Uitrollen van kanskaarten is natuurlijk geen zaak van netbeheerders alleen. Het gaat ook niet om beheer maar om ontwikkeling. Gebiedsontwikkeling van energieprojecten. Waarom zouden we die regie elders leggen dan bij de gemeente? Goede voorbeelden zijn er al volop: Ede won de prijs, maar ook Arnhem-Nijmegen en Rotterdam-Den Haag zijn elk in hun specifieke ruimtelijke en economische context fantastisch bezig. Kansenkaarten zullen zich vertalen in Energievisies, in deelvisies en uiteindelijk via de nieuwe omgevingswet in wat er ruimtelijk wenselijk is.
Vanuit het PLATFORM ECONOMIE & RUIMTE is dit jaar al een projectgroep gestart die een dergelijke aanpak ontwikkelt specifiek voor bedrijfsterreinen, smart en duurzaam. Vervolgsessies in December 2016 en februari 2017.
Mario Berends
www.economie-ruimte.nl