Gerjoke Wilmink (directeur NIBUD): 36% van de huishoudens weet niet of ze voldoende pensioen heeft opgebouwd als ze met pensioen gaan

Voorafgaand het congres Pensioen Forum hebben we een aantal sprekers een stelling voorgelegd.

Gerjoke Wilmink (directeur Nibud gaat in op de volgende stelling:

“Werknemers moeten meer eigen verantwoordelijkheid nemen en meer zelf sparen voor hun oude dag. De verplichte collectieve pensioenregelingen kunnen dan worden versoberd.”

Grip krijgen op je financiële situatie en financieel ‘plannen’
Het Nibud heeft als doel definanciëlezelfredzaamheid van huishoudens te vergroten. Iemand is zelfredzaam als hijweloverwogen keuzes maakt zodanig dat zijnfinanciënin balans zijn, zowel op de korte als de lange termijn.
Met andere woorden: het Nibud heeft de missie dat consumenten grip hebben op hun geld, nu, straks en later.

Om te zorgen dat iemand ook zijnfinanciënin balans heeft als hij met pensioen gaat, is het belangrijk dat iemand ‘financieel plant’, en nagaat of er al dan niet iets geregeld moet worden om te zorgen dat er geen tekorten staan op het moment dat iemand daadwerkelijk met pensioen gaat.
Om te zorgen dat je grip krijgt op jefinanciëlesituatie, moet je eerst in kaart brengen en overzicht krijgen hoe je situatie er uit ziet met pensionering: welke verschillende inkomsten kan ik verwachten? en niet te vergeten: hoe hoog verwacht ik dat mijn uitgaven dan zullen zijn?

Dat overzicht geeft inzicht: zal er wel of geen tekort ontstaan? Is het verstandig om mijn wensen bij te stellen of moet ik er voor zorgen dat ik meer inkomsten heb ten tijde van pensionering?
Het overzicht en inzicht maakt mogelijk dat er keuzes worden gemaakt.

Uit onderzoek van het Nibud blijkt dat 36% van de huishoudens niet weet of hij voldoende pensioen heeft opgebouwd als hij/zij met pensioen gaat. Bij personen tot 40 jaar is dit bijna de helft die dit niet weet, bij de 50 tot 65-jarigen is dit 30 procent die het niet weet.

Doordat veel werknemers in Nederland verplicht deelnemen aan een collectieve pensioenregeling gaat men er vanuit dat het pensioen goed geregeld.Men voelt niet de urgentie om naar zijn pensioensituatie te kijken, ‘dat is immers automatisch geregeld’, daar heb je toch geen invloed op.Er zijn ook geen signalen dat huidige senioren (referentiekader) het significant moeilijk hebben. Integendeel, als zelfs de PvdA deze groep als ‘relatief rijk’ bestempelt.
Het financieel plannen, het in kaart brengen hoe je situatie er uit ziet en op basis daarvan keuzes maken, blijft daardoor bij velen achterwege.Dit vergroot niet dat mensen grip proberen te krijgen op hunfinanciëlesituatie bij pensionering. Om die relevantie te vergroten, is een wijziging in het huidige stelsel, iets meer ‘eigen invloed’, ‘eigen verantwoordelijk’niet onwenselijk.

Zweden als voorbeeld: zelf je inleg kiezen in welk fonds je wilt beleggen
Denk bijvoorbeeld aan een systeem zoals in Zweden, waar de deelnemer elk jaar een deel van zijn inleg zelf mag kiezen in welk fonds hij wil beleggen.De hoogte van de premie ligt dus vast, en er is geen keuze over de hele premie, maar dus wel over een gedeelte. Je kan daarmee zelf kiezen of je risicovol wilt beleggen, of juist niet, milieuvriendelijk of alleen in Zweedse projecten, of een combinatie. De Zweedse staat controleert natuurlijk of de fondsen ok zijn. Voor de mensen die niets kiezen is er het Staatsfonds. Die beleggen je geld tegen lage kosten (0,15%). Ongeveer een derde van de Zweden belegt bij dat staatsfonds.

Tegelijkertijd betekent meer eigen verantwoordelijkheid niet dat we een kant op moeten waarbij iedere werknemer zelf de keuze moet hebben om wel of niet deel te nemen. Vanuit de gedragseconomie wordt duidelijk dat we niet homo economicus zijn, en niet altijd alle informatie tot ons nemen die beschikbaar is en op basis daarvan de keuzes maken die ons nut maximeren over de gehele levensloop. Bovendien blijkt uit onderzoek van het Nibud dat bijna de helft van de Nederlanders korte termijn gericht is. Een verplichtstelling in de pensioenopbouw en hulp bij de opbouw van het pensioen ‘beschermt’ mensen ook tegen zichzelf. Dat is niet alleen op micro-niveau zinvol, maar ook voor de economie als geheel.

Ten slotte, meer eigen verantwoordelijkheid richting de consument betekent niet de consument aan zijn lot overlaten. Het is belangrijk dat ze een duwtje in de goede richting krijgen. Door hen op de hoogte te stellen van de mogelijkheden en de consequenties van een keuze hiervan. En niet alleen op de hoogte te stellen, hen ook begeleiden bij het maken van een keuze.Dat vergt een andere, minder ‘pensioentechnische’ manier van communiceren vanuit pensioenuitvoerders.

Meer weten?
Gerjoke Wilmink gaat tijdens het preseminar van het Pensioen Forum verder in op de vraag ‘Wat voor pensioeninkomen hebben we eigenlijk nodig?‘. Kijk voor meer informatie over het 2-daagse programma en de ruim 55 sprekers op de website van het Pensioen Forum.

Meer van dit soort artikelen?

Meld u gratis aan voor onze financiële nieuwsbrief en ontvang regelmatig interessante content in uw mailbox.