Euroforum Blog Het kennis blog van Euroforum
De cleantech industrie is één van de snelstgroeiende industrieën van Nederland. Reden om een aantal cleantech experts te vragen naar de ontwikkelingen in de cleantech sector.
Evert Raaijen, Alfen
SOPRA: wat houdt het in?
Sustainable Offgrid Powerstations for Rural Applications (SOPRA):
- SOPRA is een innovatief technologisch product op basis van duurzame energie, batterijopslag en smartgrid technologie
- Businessmodel: de initiële investeringen kunnen in een paar jaar uit de bestaande cash flow worden terugbetaald
- Hiermee wordt goedkope en betrouwbare elektriciteitsvoorziening mogelijk in ontwikkelingslanden
Hoe ziet het business model van SOPRA eruit?
1,5 Miljard mensen in de wereld hebben nog geen elektriciteit, van deze mensen woont een groot gedeelte in afgelegen gebieden waarvoor een aansluiting op het normale net economisch niet uit kan, terwijl er veel duurzame energie (met name zonne-energie) beschikbaar is. Zelfs in de armste landen gaat er per jaar een cash-flow van 30-50 euro/persoon/jaar om voor elektriciteitvervangende brandstoffen en kaarsen. Terwijl de complete investering voor een SOPRA-aansluiting 150-200 euro per persoon is. Door de huidige cash-flow kan gebruikt worden om in een paar jaar de financiering van een SOPRA-systeem af te betalen, waarbij de SOPRA-installatie 20 jaar mee gaat.
Hoe ziet volgens u de toekomst van de clean tech industrie eruit?
De clean tech industrie heeft een zeer goede toekomst, doordat de conventionele grondstof- en energiebronnen schaarser zullen worden in een door groeiende economieën groter wordende markt, en we over zullen moeten schakelen naar schone technologie. Hierbij is het wel van belang om goede selecties te maken van de businesscases.
Larry de Vaal, XEMC Darwind B.V.
Wat zijn de belangrijkste marktontwikkelingen in de onshore en offshore windenergie en welke kansen biedt dit voor de energiesector?
Vanuit ‘de energiesector’ kan ik deze vraag niet beantwoorden. Wel vanuit het perspectief van een windturbine leverancier. Twee benaderingen: de één vanuit de Overheid en Bevolking, de ander vanuit de Industrie. Overheden in de EU hebben zich vastgelegd op ‘schone energie’ doelstellingen die al dan niet gehaald zullen worden. Hoe dan ook, de zgn 2020-targets zijn een stimulans, m.n. voor de windindustrie, daar deze technologische oplossing op het moment de meest haalbare (=acceptabele cost of energy) inzetbaarheid kent. Tegelijkertijd lijkt het erop dat de acceptatiegraad tav offshore windenergie in de landen van de EU iets aan het toenemen is hoewel voor onshore wind het NIMBY-idee op gebied van onshore wind eerder zal toenemen dan afnemen. Vanuit de windindustrie gezien worden de renewable enrgy targets van EU-overheden uiteraard toegejuichd.
Hoe staat het met de technologische ontwikkelingen in het realiseren van offshore power plants?
Offshore wind-powerplants, op basis van de huidige technologische stand van zaken, zijn in wezen een economische paskwil. Een cost of energy nivo van >17 eurocent per kWu is eenvoudigweg niet houdbaar. De cost of energy zal terug moeten naar rondom de 11 eurocent per kWu tegen het jaar 2020. In de totale CAPEX van de realisatie van een offshore wind-powerplant is het WTG-aandeel zo’n 40 a 45%. Het kan dus niet van de turbineleverancier verwacht worden dat ‘hij’ de volledige mep voor z’n rekening neemt.
Technologische ontwikkelingen zullen derhalve een holistisch karakter moeten hebben om de totale CAPEX aanmerkelijk te laten zakken. Dit begint bij het clusteren van offshore windparken (wal aansluiting) zoals dat nu in Duitsland het geval is. Tevens zullen ook fundaties en overige componenten in prijs moeten zakken. Huidige installatietechnieken zijn, vooral over grotere afstanden, niet werkelijk kosteneffectief. De noodzakelijke technologische vooruitgang zal gevonden moeten worden in congsi’s van bedrijven die gezamenlijk de totale uitdaging aangaan. Een vuist ipv 5 losse vingers komt harder door.
Hoe ziet volgens u de toekomst van de clean tech industrie eruit?
Hier het verhaal beperkend tot de windindustrie. Onshore zullen in de komende 5 tot 10 jaar de WTG’s groter worden. ‘Minder palen voor eenzelfde geinstalleerd vermogen’. Het aantal WTG-aanbieders op de EU-markt zal waarschijnlijk vergroot worden met toetreders uit het Verre Oosten. Direct Drive technologie zal de overhand krijgen (lagere OPEX tegen gelijke of lagere CAPEX in verhouding tot traditionele WTG’s). Voor de offshore markt geldt wat toegepaste WTG-technologie betreft hetzelfde echter met 1 groot verschil ten opzichte van onshore WTG’s. Slechts een zeer beperkt aantal WTG-leveranciers zullen de strijd kunnen volhouden. Zeer grote bedrijven met een stevige balans. Voor WTG-fabrikanten zijn de risico’s (lees liabilities) van offshore wind-powerplants enorm. In hoeverre Europese WTG-fabrikanten hierbij steun van hun overheden nodig zullen hebben is de vraag. Het betreft een uiteindelijk een strijd tussen giganten.
Hans Overdiep, Gasterra
Welke innovatieve gasontwikkelingen hebben volgens u de toekomst?
De HR-ketel zal nog lang de basis zijn voor de verwarming van onze woningen en gebouwen. Wel zal die ketel een andere rol gaan krijgen, meer en meer als back up als andere bronnen (zonneboiler, elektrische warmtepomp, brandstofcel) niet voldoende warmte genereren. Als nieuwe gastoepassing wordt veel verwacht van de brandstofcel, een techniek die (groen)gas met een zeer hoog rendement omzet in elektriciteit.
Welke kansen biedt dit voor de gebouwde omgeving in de Nederlandse industrie?
Verwarmingsinstallaties zullen complexer worden, niet alleen als het gaat om de conversie van gas naar warmte, koude en elektriciteit, maar vooral door de koppeling van slimme sturing (ICT) om vraag en aanbod goed te regelen. Het gaat om nieuwe producten maar ook om extra installatiewerk. Kortom er is veel werk aan de winkel.
Hoe ziet volgens u de toekomst van de clean tech industrie eruit?
De druk op de schouders ten gevolge van klimaatveranderingen vraagt veel van ons. Noodzakelijke oplossingen zullen veelal van technische aard zijn. Het gaat om innovatie de komende decennia. Resultaat is dat de Clean Tech industrie het druk gaat krijgen!
Rob Burghard, enerGQ
Hoe kan kunstmatige intelligentie leiden tot 30% energiebesparing?
Kunstmatige intelligentie kan leiden tot significante besparingen met 30% als maximum. Niet alle industrieën zullen overigens de 30% halen. De besparingen zijn het meest laaghangend fruit dat er bestaat. De innovatie is gebaseerd op de visie dat:
1. uiteindelijk al ons energiegebruik het directe of indirecte gevolg is van menselijk handelen;
2. er voor elk proces of procesdeel dat energie gebruikt om een bepaalde prestatie te verrichten, afhankelijk van variërende omstandigheden, er altijd een unieke combinatie van instellingen bestaat waarbij het energiegebruik minimaal is;.
3. er dus meestal teveel energie wordt gebruikt omdat de juiste combinatie van instellingen bijna nooit wordt gerealiseerd.
De kunstmatige intelligentie zorgt ervoor dat, na een leerperiode mbv ingelezen data er een getraind model ontstaat van het proces of procesdeel, dat op elk moment de juiste instellingen communiceert aan een operator of een regelunit, waardoor er een minimaal energiegebruik wordt afgedwongen bij elke combinatie van prestatie en andere factoren (bijvoorbeeld het weer) die het energiegebruik beïnvloedten. Met behulp van deze intelligentie kan ook vroegtijdig beoordeeld worden of apparaten, sensoren en regelingen nog naar behoren functioneren, waardoor storingen voorkomen kunnen worden en de continuïteit wordt gewaarborgd.
enerGQ; Een oplossing zonder vooraf te investeren, hoe werkt dit principe?
enerGQ investeert in apparatuur (onderbemetering en gateways (CAPEX) voor uitlezing van bestaande systemen) op basis van een vastgestelde doelbesparing die bepaald wordt door het energiegebruik in euro’s. enerGQ werkt samen met de klant aan het in kaart brengen en plukken van het laaghangend fruit (gedrag en instellingen) op gebied van energiebesparing.
De klant betaalt alleen voor het uitvoeren van de nulmeting en een fee (OPEX) die gelijk is aan 50% van de doelbesparing. Na een jaar wordt de bonus (+)/malus (-) voor enerGQ berekend volgens een formule die waarborgt dat het risico van de klant:
Bonus(+) of Malus(-) = 1/3 * (werkelijke besparing – doelbesparing).
Risico klant is dan gelimiteerd is tot de kosten van de nulmeting en maximaal 25% van de afgesproken doelbesparing (zijn commitment). De fee omvat kosten voor verhuur van apparatuur, kosten voor data communicatie en opslag en kosten van uren gemaakt door enerGQ. De winstmarge op de uren worden uit de besparingen worden gerealiseerd. Na een jaar kan voor hetzelfde of een ander businessmodel gekozen worden.
Hoe ziet volgens u de toekomst van de clean tech industrie eruit?
Twee extremen:
De korte termijn toekomst, zeg Nederland en zeg < 2 jaar zal gekenmerkt worden door de beperkte financieringsmogelijkheden. Hierdoor zal de focus liggen op uitvindingen en innovaties die zich al op korte termijn (< 1 jaar) kunnen terugverdienen (enerGQ is daar een voorbeeld van). Deze innovaties doen het goed in crisis tijd en vinden zich dus versneld een weg vinden naar de markt. De lange termijn toekomst, zeg Internationaal en , zeg > 10 jaar, zal ongekende mogelijkheden bieden, simpelweg omdat we zonder Cleantech niet kunnen overleven. Helaas zullen grote rampen dit nog gaan onderstrepen. We kunnen alleen maar ‘afkicken’ van fossiel en als er een transitie bestaat naar volwaardige betaalbare en laagdrempelige schone alternatieven. De roep om deze alternatieven zal alleen maar toenemen even als de afkeer van fossiel. Hoog efficiënte, zeer compacte, opslag van elektriciteit met een grote capaciteit gebaseerd op nanotechnologie zou daarin een doorbraak zijn.
CleanTech Business Day | 11 september 2013
De markt voor schone en duurzame energietechnologie groeit wereldwijd met 27% per jaar. Met een verwacht volume van 1.600 miljard euro in 2020 zal deze sector een van de belangrijkste economische sectoren worden.
Welke kansen kunt u benutten in deze groeimarkt?
Laat u hierover volledig informeren en inspireren tijdens de CleanTech Business Day op 11 december 2013, welke georganiseerd wordt door FME-CWM en Euroforum. Dit event is dé landelijke ontmoetingsplek voor ontwikkelaars, producenten, afnemers en financiers van cleantech. Kijk voor meer informatie op de website van de CleanTech Business Day.
