Euroforum Blog Het kennis blog van Euroforum
“De techniek van warmtenetten heeft zich inmiddels al ruimschoots bewezen, zowel in het binnen- als buitenland. Nu zullen we de mensen nog mee moeten krijgen!”
– Pallas Agterberg en Roelof Potters, respectievelijk Directeur Strategie en General Manager Duurzame Gebiedsontwikkeling bij Alliander
De energievoorziening van de toekomst is actueler dan ooit tevoren. Energie die niet alleen schoon en betaalbaar is, maar net als de huidige gas- en elektriciteitsmarkt keuzevrijheid voor de consument moet gaan bieden. Als we in 2050 echt het einde van het fossiele tijdperk willen hebben gerealiseerd, is er nog een hoop werk te verzetten. In 35 jaar tijd een duurzame energievoorziening realiseren is zeker niet onmogelijk maar op dit moment kijken we naar een reductie van de CO2-uitstoot van maar liefst 80 tot 90 procent. Met de huidige energievoorziening, het tempo van verduurzaming en beperkte wet- en regelgeving gaan we die doelstelling echter niet halen. Actieve samenwerking, een duidelijke toekomstvisie en een positief imago voor warmte moeten ervoor zorgen dat deze doelstellingen uiteindelijk geen loze kreten blijken maar dat we ook daadwerkelijk een nieuwe schone toekomst voor energie hebben gerealiseerd. Voor onszelf en voor onze kinderen!
Hogere warmteprijs
De meeste bestaande Nederlandse warmtenetten kwamen tot stand in nieuwbouwgebieden op basis van concessies van gemeenten. Bewoners werden verplicht aangesloten op een warmtenet van één partij. De consument heeft in dit geval dus geen keuzevrijheid en daarmee heeft men ook geen controle op hun uitgaven. Daar wringt de schoen, zeker als de warmteprijs uiteindelijk hoger blijkt uit te vallen dan er vooraf is aangegeven. Hiervan zijn diverse voorbeelden bekend waardoor warmte bij de consument helaas een imagodeuk heeft opgelopen. Dit kan in de toekomst voorkomen worden door een open netstructuur op te zetten waarbij meerdere leveranciers hun warmte kunnen aanbieden. In dat geval zal er marktwerking op gang moeten komen, iets waar de overheid gelukkig ook zo over lijkt te denken. Voor de verdere ontwikkeling van de warmtemarkt in de bestaande woningen en bedrijven moet je iedereen die wil, toegang bieden tot het warmtenet. Je moet mensen voor de tarieven een keuzepalet gaan bieden, net zoals bij telefonie. Uiteindelijk moet de klant dan zelf kunnen kiezen voor een leverancier.
Warmtevisie
Tot deze warmtemarkt een feit is zal er door alle partijen nog hard moeten worden gewerkt om warmte bij het grote publiek, de eindgebruikers, bekend te maken als één van de belangrijkste oplossingen om van fossiele brandstoffen af te kunnen stappen. Idealiter zou de consument, in plaats van warmte opgedrongen krijgen, juist om warmte moeten gaan vragen zodat marktpartijen hierop kunnen inhaken en projecten sneller gerealiseerd zullen worden. Een situatie van vraag en aanbod.
De openlijke politieke steun in de vorm van de Warmtevisie van Minister Kamp creëert momentum om een verduurzamingsslag te maken en gezamenlijk een langetermijnvisie te ontwikkelen. Deze ontwikkelingen hebben invloed op alle partijen (stakeholders), van overheden tot woningcorporaties en van bedrijven tot consumenten. Warmtenetten kunnen een grote rol spelen in het energiesysteem van de toekomst en met name in de stedelijke omgeving. Duurzame lokale warmtebronnen zoals geothermie, warmte uit biomassa, warmtepompen maar ook industriële restwarmte (nu nog grotendeels onbenut) kunnen ervoor gaan zorgen dat deze toekomst nu al gaat beginnen. De techniek van warmtenetten heeft zich inmiddels al ruimschoots bewezen, zowel in het binnen- als buitenland. Nu zullen we de mensen nog mee moeten krijgen!
Warmtenetten
Bij de ontwikkeling van open warmtenetten zijn meerdere partijen betrokken en zijn diverse factoren van invloed op de kans van slagen van een project. Voor woningcorporaties hebben de recente politieke ontwikkelingen tot gevolg dat het kernbezit op korte termijn moet worden verduurzaamd. Verschillende factoren spelen daarbij een rol. Zijn woningen recent gerenoveerd, Is de collectieve verwarmingsinstallatie aan vervanging toe, welke type bewoners huren in het complex? Daarbij wordt ook rekening gehouden met de duurzaamheid van energie, de leveringszekerheid en de prijs van de warmte. Gemeenten bekijken de recente ontwikkelingen weer vanuit een ander perspectief. Zij hebben zichzelf als doel gesteld om energieneutraal te worden om de leefbaarheid van wonen en werken te verbeteren. Tegengestelde belangen en het gebrek aan inzicht daarin kunnen proces vertragend werken. Dit kan voorkomen worden!
Energietransitie
Wanneer er ambities zijn om lokale warmte te benutten, komt het aan op kansen vinden en benutten. Het proces om vanuit een ambitie met betrokken partijen tot realisatie over te gaan, kan bij deze stakeholders vragen oproepen. Welke warmteaanbieders en -bronnen zijn er in het gebied? Wie zijn de energievragers, welke functies vervullen zij, wat is de omvang van de vraag en welke partijen zijn bereid om mee te investeren? De succesvolle ontwikkeling van een open warmtenet staat of valt dan ook met samenwerking, actief stakeholdermanagement en een aanjagende en voortrekkende partij die iedereen letterlijk en figuurlijk met elkaar verbindt. Veel organisaties richten hiervoor gespecialiseerde bedrijfsonderdelen in om Nederland op korte termijn te helpen met de versnelling in de energietransitie. Een absoluut noodzakelijke stap in de goede richting als we de energietransitie willen versnellen en onze doelstellingen voor een duurzame energievoorziening op korte termijn willen gaan realiseren!
Door: Pallas Agterberg en Roelof Potters, respectievelijk Directeur Strategie en General Manager Duurzame Gebiedsontwikkeling bij Alliander
Nationaal Warmte Congres
Pallas Agterberg en Roelof Potters verzorgen beide een bijdrage aan het Nationaal Warmte Congres. Tijdens het Nationaal Warmte Congres krijgt u, door middel van het uitwisselen van ervaringen, kennis en visies, concrete ideeën en handvatten om zelf aan de slag te gaan!
De strategische en operationele vraagstukken staan centraal om de mogelijkheden van warmte optimaal te benutten. Meer informatie vindt u op de website van het Nationaal Warmte Congres.
