Euroforum Blog Het kennis blog van Euroforum
Smart Cities zijn sterk in opkomst. Iedereen heeft er denk ik al wel over gehoord of gelezen. Het neemt nu zo’n hoge vlucht dat veel organisaties en bedrijven er mee aan de haal gaan. Wat is nu eigenlijk een slimme stad? Helaas is er eigenlijk alleen een persoonlijke definitie te geven. En dat pas juist bij deze tijd.
Voor mij is een slimme stad een stad waar (stedelijke) technologie wordt ingezet om het leven van de inwoners leefbaarder, duurzamer, goedkoper en efficiënter te maken. Technologie is daarmee een hulpmiddel en geen doel op zich. Het gaat er om wat mensen er mee doen. Je kunt het zien als een middel om gebieden beter te maken: als woon- werk- en leefgebieden vanuit het leven van mensen.
Naast expliciete aandacht voor duurzaamheid en eigentijdse (circulaire) economie staat voor mij de digitalisering van steden en stedelijke samenleving centraal. Ik denk bij “stad” overigens aan gebouwde omgeving; het gaat niet per se om grootstedelijke gebieden.
Waarom werken aan smart cities?
Juist in deze jaren gaan technologische ontwikkelingen razendsnel. De rekenkracht van microprocessors, sensoren en zenders zijn nu zo snel, klein, betrouwbaar en goedkoop geworden dat technologie dingen van ons kan overnemen. We zijn op het niveau gekomen dat technologie ons onderbewuste kan aanvullen. Zoals we met autorijden ook niet over elke handeling nadenken, zo kan de gebouwde omgeving – gebouwen, openbare ruimte en infrastructuur – door toepassing van eigentijdse technologie ook bijdragen aan “onbewust stedelijk leven”.
Alles wordt slim: steeds meer zaken zijn met elkaar verbonden via het internet. Dit gebeurt nu waar we bij staan. Voor het eerst in de geschiedenis hebben we te maken met een digitale laag die ons analoge netwerk van samenwerkende mensen kan versterken. Het mobiele internet versterkt dit: iedereen is (steeds meer) altijd ‘connected’.
Bovendien is 3/4 van bebouwd Nederland naoorlogs. Dat zijn heel veel woningen en een enorm oppervlakte openbare ruimte. Grote delen hiervan zijn aan upgrading toe (nog los van technologie). Als we dit doen vanuit nieuwe inzichten en met technologie, liggen hier kansen om het meteen goed te doen: goedkoper, duurzamer enefficiënter.
De mogelijkheden voor upgrading bieden juist ook kansen voor de openbare ruimte. Slim beheer is mogelijk door goedkoper en duurzamer toepassen van technologie. Belangrijk voor een slimme stad is eigenlijk dat de infrastructuur voor technologie goed wordt aangelegd en onderhouden. Dat moet de kern worden van (publieke) organisaties; daar ben je verantwoordelijk voor. Vergelijk het met het aanleggen van kabelgoten en kabels; de apparaten die daar aanhangen is zaak van de particulieren en de private partijen.
De keerzijde is ook duidelijk aanwezig in het publieke debat: nieuwe technologie kost meer geld dan reeds beproefde technologie, wat levert het nu eigenlijk echt op en waar liggen de grenzen: hoe ver moeten we gaan?
What’s in it for me?
In de zesdaagse opleiding komen zeker veel inspirerende cases en voorbeelden aan de orde. Maar we vragen de deelnemers vooral ook te verkennen wat ze er in hun eigen werkpraktijk aan hebben. Om deze vraag te beantwoorden moet je je als organisatie eerst andere vragen stellen:
- doe ik mee? en zo ja: wat willen we er mee bereiken? zo nee: waarom niet?
- op welke velden doe ik mee? en waarom (wat wil ik bereiken)? en waar juist niet?
- wat werkt al goed en welke gebieden moet ik nog verbeteren?
- welke strategische keuzes gaan we als organisatie maken? (vanuit een totaal overzicht)
- welke rol neem ik aan (ten opzichte van andere partijen en ten opzichte van de eindgebruikers (bewoners, ondernemers, bezoekers)
- over 20 jaar zal de wereld behoorlijk veranderd zijn: hoe zorgen we er voor dat we die transitie goed kunnen vormgeven?
In de opleiding ‘smart en sustainable cities‘ zullen deze vragen expliciet aan de orde komen.
Over Kees Jansen
Kees Jansen is hoofddocent van de opleiding Smart en Sustainable Cities. Daar gaat hij o.a. in op bovenstaande themathieken.
Tevens is Kees Jansen (1972) stadsfilosoof en smart city strateeg. Hij is afgestudeerd planoloog (UvA) en was daarna partner in Stipo: een team voor stedelijke ontwikkeling (www.stipo.nl). Daar heeft hij 15 jaar lang ervaring opgedaan als adviseur, projectleider, coach en trainer in verschillende opdrachten door het hele land.
Sinds 2012 is Kees voor zichzelf begonnen (www.pluraal.nl) en is hij zich exclusief gaan richten op stadsfilosofie en stedelijke technologie. Hij geeft hierover al 5 jaar les aan de Hogeschool Rotterdam. Ook is hij vaste blogger voor het smart city event en smart-circle.org. Sinds zomer 2014 is Kees gestart met zijn promotie-onderzoek aan de UvA met als werktitel: “Smarter Cities en Regio’s: van meer naar beter”. Hij richt zich binnen zijn onderzoek vooral op slim vastgoed in de Metropool Regio Amsterdam.
