Het ontwikkelen van een warmtenet:‘Niet kiezen is ook een keuze!’

Door: Christiaan van Soest, Consultant & Ontwikkelaar, De WarmteTransitieMakers / Greenvis en docent van de opleiding Verduurzamen van Vastgoed

De energiemarkten lijken in het voorjaar van 2024 enigszins tot rust te zijn gekomen. Juist door een periode van hoge energieprijzen, zien we een versnelling in het aardgasvrij maken van vastgoed. De ervaring leert ook dat het ontwikkelen van duurzame warmtenetten typisch meerjarenprogramma’s zijn, terwijl de overstap naar een individuele warmtepomp een kortere doorlooptijd heeft.

Een pandeigenaar met het voornemen om aardgasvrij te worden kan relatief snel besluiten om
een warmtepomp te installeren. Als er in de toekomst een ook warmtenet beschikbaar komt,
dan zal een pand met warmtepomp daar niet op worden aangesloten. Ofwel, hoe langer er
wordt gewacht met de ontwikkeling van een warmtenet, hoe kleiner de kans dat er
daadwerkelijk een warmtenet komt…

Nu geen keuze maken verplicht iedereen tot een warmtepomp

Dat zit als volgt: een warmtenet is simpelweg erg duur om aan te leggen. Het is voor de financiële haalbaarheid van een warmtenet daarom belangrijk dat er in het bedieningsgebied zo veel mogelijk panden worden aangesloten. Dit wordt uitgedrukt met de ‘participatiegraad’, bij een hoge participatie worden de kosten door veel aansluitingen gedragen. Als vuistregel geldt dat de businesscase van een warmtenet erg lastig wordt (lees: niet haalbaar) als deze onder de 70% duikt.

In gebieden waar meer dan 30% van de panden al een individuele warmtepomp heeft, wordt de minimale participatiegraad voor een warmtenet niet meer gehaald. Het is financieel onwaarschijnlijk dat er voor een warmtenet een sluitende businesscase kan bestaan. Niemand zal in die gebieden in een warmtenet willen investeren, en dus komt er geen warmtenet. Een direct gevolg is dat alle andere panden in dat gebied (die nog op het aardgas zitten) nu verplicht worden om óók op de warmtepomp over te stappen. Het warmtenet is immers financieel onhaalbaar geworden en – laten we eerlijk zijn tegen onszelf – er is niet voldoende duurzaam gas om iedereen op die manier aardgasvrij te krijgen.

Mijn stelling is dan ook dat gemeenten die binnen enkele jaren ‘geen heldere keuzes’ maken
in de warmtetransitie, er impliciet voor kiezen dat iedereen verplicht wordt een warmtepomp te nemen. Niet kiezen is dus ook een keuze…

Tijd om concreet te worden!

En mijn oproep aan alle gemeenten is daarom om bovenstaande mee te nemen in de volgende update van de ‘Transitievisie Warmte’, het per gemeente uiterlijk in 2026 op te leveren ‘Warmteprogramma’. Het volstaat niet langer om te blijven hangen in uitstelgedrag, vage ambities en wollige omschrijvingen. Waar ziet uw gemeente kansen voor een warmtenet? Hoe borgt uw gemeente dat dit financieel ook haalbaar is? En op welke termijn start uw gemeente met het ontwikkeltraject?

Want als uw gemeente daar in het Warmteprogramma niet concreet over is, dan kiest uw gemeente eigenlijk voor een verplichte overstap naar een warmtepomp.

Ben jij ook op zoek naar de juiste route in het succesvol verduurzamen van jouw vastgoedportefeuille? 

Met de opleiding Verduurzamen van Vastgoed Zorg dat je beslagen ten ijs komt en weet hoe je jouw vastgoed kunt verduurzamen met een succesvolle businesscase. Tijdens deze opleiding vertalen we alle plannen naar een praktische aanpak. Leer in 4 dagen hoe je de bestaande woningvoorraad en nieuwbouw aardgasvrij en CO2-neutraal kan maken.

Ga direct aan de slag met:

• De opgave voor de gebouwde omgeving in de verschillende leidraden zoals het Klimaatakkoord, de Regionale Energiestrategie en de Transitievisie Warmte en deze te vertalen naar de praktijk
• De verschillende duurzame normen en (woon)concepten
• Alle oplossingen om nieuwbouw en bestaande bouw aardgasvrij en CO²-neutraal te maken
• De juiste afweging maken voor duurzame technieken die van belang zijn voor jouw vastgoed
• Het creëren van draagvlak bij andere stakeholders en je eigen organisatie
• Risicomanagement en je businesscase

Benieuwd naar het complete lesprogramma van de opleiding Verduurzamen van Vastgoed?