De individualisering in onze maatschappij heeft zijn grenzen bereikt

In aanloop naar het Pensioen Forum interviewen we wekelijks diverse pensioenbestuurders en -experts. We vragen naar de meest recente ontwikkelingen in de pensioensector, de uitdagingen en vooral de toekomstvisie.
In onderstaand opinieartikel geven Leo Witkamp, Erik Martens en Gerard Krijnen hun visie op de stelling: “De individualisering in onze maatschappij heeft zijn grenzen bereikt”


Leo Witkamp, Directeur Media Pensioen Diensten

“Solidariteit kent geen grenzen, zolang het met de tijd meegaat”

Waar het bij solidariteit om gaat is dat er steeds sprake moet zijn van een gemeenschappelijk belang, waarbij ook het individu belang heeft om te participeren. Zo zijn in het verleden ook de ‘onderlingen’ (ja, het woord zegt het al) tot stand gekomen op het gebied van schadeverzekering, ziektekosten, overlijden en ook pensioen. Omstandigheden kunnen echter zodanig veranderen dat het deelnemen aan een collectiviteit niet meer in het belang is van (groepen van) meerdere individuen, waardoor het ware karakter van solidariteit verdwijnt en het draagvlak afneemt. Een voorbeeld hiervan is de doorsneepensioenopbouw. Sommigen grijpen dit echter aan om het geheel van een collectieve pensioenvoorziening ter discussie te stellen.

Daar gaat het niet om. Het beleggen, het risico van langleven, overlijden en arbeidsongeschiktheid, zijn echter zaken waarbij iedereen er belang bij heeft om dit samen te doen.


Erik Martens, Directeur Servicekantoor AGH

“Zijn social media het masker waarachter het individu schuil kan gaan of vereenzaamt?”

“Ik denk van niet! Meer dan een halve eeuw geleden, was er een maatschappij waarin dingen samen doen en elkaar helpen normaal was. Het was de tijd van: “maandag wasdag, woensdag gehaktdag en zondag met zijn allen naar de kerk”. De vooruitgang bracht hierin verandering. De wasautomaat en de TV deden hun intrede. Woensdagmiddag en zaterdagavond samen TV kijken. Media en muziek brachten verandering in de mores; andere opvattingen en gedrag creëerden een tegenstelling tussen jong en oud. Met de Maagdenhuisbezetting in 1969 eisten jonge studenten gehoord te willen worden door het universiteitsbestuur. Ook vandaag zijn er tegenstellingen en biedt de vooruitgang nieuwe collectiviteiten, zoals de groepen op Linkedin en de vriendengroep op Facebook. Maar zijn dit collectiviteiten, waarin we er met elkaar voor gaan? Of zijn social media het masker waarachter het individu schuil kan gaan of vereenzaamt? Het komt mij voor, dat iedereen meer op zich zelf is aangewezen en dat de vraag ‘what’s in it for me’ nog veel voorkomt.”


Gerard Krijnen, Vakredacteur PBM, Consultant Krijnen Consult, Lid RVT Kempen Capital Management, voormalig Directeur Pensioenfonds Medische Specialisten en adviesraadlid van het Pensioen Forum
“Door de nieuwe realiteit van een terugtredende overheid ontdekken mensen dat je het samen moet en kunt oplossen”
“Decennialang nam de overheid een steeds grotere rol als vangnet voor allerlei risico’s die mensen nu eenmaal lopen. Dat heeft mensen verwend en werkte in de hand dat men steeds losser van elkaar kwam te staan, zeg maar individualistischer. Waarom je druk maken over iemand die pech heeft? Daar is de overheid toch voor! De zorgzame overheid heeft individualisering in de hand gewerkt. Geleidelijk keren overheden echter op hun schreden terug. De vergaande zorg voor de samenleving wordt onhoudbaar duur. Mensen moeten meer zelf oplossen. En zelf oplossen betekent doorgaans: samen oplossen. Individualisering heeft dus volgens mij zijn grenzen bereikt. De terugtredende overheid zet aan tot meer samenwerking tussen mensen uit welbegrepen eigenbelang. Door de nieuwe realiteit van een terugtredende overheid ontdekken mensen dat je het samen moet en kunt oplossen. Je ziet geleidelijk nieuwe initiatieven. Kijk bijvoorbeeld naar de broodfondsen die zzp’ers onderling oprichten. Een oud fenomeen dat weer nieuw leven wordt ingeblazen. De markt neemt een aantal taken over, maar de markt kan niet alles oplossen. Individualisering is dus op zijn retour en ‘solidair met elkaar’ zal steeds minder iets uit lang vervlogen tijden worden.”

Het Pensioen Forum – 1 en 2 oktober 2014

Het Pensioen Forum is dé ontmoetingsplaats voor beslissers van pensioenfondsen, pensioenuitvoerders en verzekeraars. Tijdens diverse presentaties, debatten en praktijkcases over onderwerpen als het nieuwe stelsel, solidariteit en houdbaarheid, de nieuwe pensioencontracten en deskundig pensioenfondsbestuur staat ook deze 8e editie in het teken van actualiteiten. Met bijdragen van o.a. Gerard Riemen (Pensioenfederatie), Ton Heerts (FNV), José Meijer (ABP) en vele andere pensioenbestuurders.

Meer informatie over het programma en alle sprekersbijdragen vindt u op de website van het Pensioen Forum.

Over artsp

Bekijk ook

Big data-analyse en de rol van AI

Auteur: Tony De Jonker Met een razend tempo krijgen we te maken met de komst …

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *