Financiering als hersenen van de energietransitie

De financiële sector wordt vaak gezien als de bloedsomloop van de samenleving, als geld dat door een systeem wordt gepompt. “Ik zie het echter als de hersenen. De financiële sector bepaalt waar het geld naartoe gaat en speelt daarom een cruciale rol in de energietransitie”, zegt Rens van Tilburg, directeur Sustainable Finance Lab bij Universiteit Utrecht. Hoe kan de financiële sector deze rol goed invullen en waar gaat het vaak mis?

Veranderingen in de financiering van de energietransitie

“Het was tien jaar geleden nog normaal om geen rekening te houden met duurzaamheid in de financiële sector. Het is nu heel anders, iedereen erkent de klimaatrisico’s, biodiversiteitrisico’s en kansen van de energietransitie. De vraag blijft echter hoe je daar mee bezig moet zijn”, aldus Rens. “De financiële sector heeft veel ingeburgerde manieren van werken die soms zelfs met wet- en regelgeving verplicht zijn. Deze werkwijzen zijn vaak gebaseerd op modellen op basis van ervaringen uit het verleden. Dit is niet altijd in lijn met wat er op dit moment nodig is voor de energietransitie, want het gaat juist anders lopen dan in het verleden”.

Vrijblijvendheid rondom duurzaamheid

“Ik verwacht dat de vrijblijvendheid rondom duurzaamheid in de financiële sector de komende jaren gaat verdwijnen. Hierbij staat dubbele materialiteit centraal. Het gaat niet alleen over de impact van de buitenwereld op jouw balans, maar ook over de impact van jouw financiële instelling op de wereld. In de Europese regelgeving lag tot nu toe de focus op transparantie: waar heb je in geïnvesteerd en is dat wel of niet duurzaam? De volgende stap is acteren op die transparantie. Hoe beheers je de risico’s en maak je jouw positieve impact groter?”, voorspelt Rens.

Actieplan voor het klimaatakkoord

De financiële sector stemde in met het klimaatakkoord om de eigen balans klimaatneutraal te maken in 2050. Rens: “Hiervoor zijn actieplannen opgesteld, waarin uiteenlopende keuzes zijn gemaakt. De ene partij heeft de hele portefeuille als relevant aangemerkt en de ander maar een deel. Daarnaast stellen veel partijen relatieve doelen, waarbij je geen rekening houdt met de daadwerkelijke resultaten. De plannen zijn dus inconsistent en geven niet het inzicht dat nodig is”.

Hoe maken we de financiële sector klimaatneutraal?

“Het klimaatakkoord is financieel haalbaar. Het kost bijvoorbeeld één tot twee procent van het bbp om klimaatverandering te voorkomen, terwijl het tientallen procenten kost als we niks doen. Het advies is dan ook om klimaatverandering te voorkomen. Dat is echter een macro-economisch perspectief. Elk bedrijf, huishouden en financiële instelling heeft een micro-economisch perspectief dat er heel anders uit kan zien, zeker op de korte termijn”. Rens: “De overheid is aan zet om via regelgeving te zorgen dat duurzame oplossingen ook het meest winstgevend zijn, om oneerlijke concurrentie te voorkomen. De financiële sector kan dan actief bijdragen aan een duurzame toekomst”.

Ontdek de aanjagersrol van de financiële sector

Wil jij meer weten over de rol van de financiële sector binnen de energietransitie en hoe dit er in de toekomst uitziet? Bezoek dan het congres Financiering van de Energietransitie van Euroforum op 2 november 2023. Je ontmoet en spreekt hier andere financiële experts die zich bezighouden met de energietransitie en je doet inspiratie op van bestaande projecten. Jij weet zo welke vervolgstappen je moet zetten om de energietransitie te versnellen en op te schalen.