Euroforum Blog Het kennis blog van Euroforum
Bij gebiedsontwikkeling staan vooral zonnepanelen en windmolens in de schijnwerpers als groene energiebronnen. Voor stadswarmte is veel minder aandacht. Is dat terecht, of zijn warmtenetten juist een onmisbare schakel in de transitie van gasgestookte ketels naar een duurzame, circulaire warmtevoorziening?
“Naarmate het warmtenet groeit, kunnen er nieuwe, duurzame bronnen aan worden toegevoegd” – Alexander van Ofwegen, directeur Warmte van Nuon.
Energie die wordt opgewekt met zonnecollectoren en windmolens staat te boek als duurzaam. De ondergrondse pijpleidingen van stadswarmtenetten roepen daarentegen niet meteen groene associaties op. Toch levert het gebruik van restwarmte milieuwinst op, bijvoorbeeld als het gaat om vermindering van de CO2-uitstoot.
Gebruiken we de beschikbare warmte wel?
De warmte die vrijkomt bij afvalverbranders, elektriciteitscentrales en datacentra nuttig gebruiken – en niet zomaar laten wegkoelen via water of lucht. Dat is een van de duurzaamheidsclaims van stadswarmtenetwerken, die woningen en bedrijfspanden met restwarmte kunnen voorzien van warm water en ruimteverwarming. Met de Warmtevisie wil minister Kamp van Economische Zaken het gebruik van (rest)warmte een prominente rol geven in de energievoorzieningen in Nederland. Niet simpelweg uit duurzaamheidsoverwegingen, maar ook om onze afhankelijkheid van Gronings en Russisch gas te verminderen.
Is restwarmte een alternatief voor gas?
“We zijn nu afhankelijk van gas en op een gegeven moment houdt dat gewoon op”, zegt Alexander van Ofwegen, directeur Warmte van Nuon. Hij verwacht dat de Warmtevisie kansen biedt om het gebruik van stadswarmte een impuls te geven. “De gasinfrastructuur in Nederland dateert van vlak na de oorlog. Dat roept de vraag op: gaan we investeren in de modernisering van de gasinfrastructuur, of in de aanleg en uitbreiding van warmtenetwerken? Vooral in grootstedelijke gebieden is die vraag urgent, want als we daar in 2030 geen gas meer hebben, is het noodzakelijk om nu al plannen te maken voor een alternatieve infrastructuur.”
Stadswarmte: in heel Nederland?
Zijn de acht miljoen woningen in Nederland dan over een paar decennia allemaal aangesloten op het warmtenet? Van Ofwegen: “In stedelijke gebieden is het efficiënt gebruik van restwarmte goed mogelijk, omdat de klant dan dichtbij de bron zit en de infrastructuur dus relatief goedkoop is. Bovendien past stadswarmte binnen de klimaat- en energieplannen van grote gemeenten zoals Amsterdam, Rotterdam en Nijmegen.” In de Amsterdamse buurt Buiksloterham is het lokale warmtenet bijvoorbeeld onderdeel van de transformatie van het voormalige industrieterrein tot een duurzaam woon- en werkgebied – met als doel de wijk te laten uitgroeien tot een koploper in circulaire stadsontwikkeling.
Warmtenetten: infrastructuur voor de toekomst?
“Naarmate het warmtenet groeit, kunnen er nieuwe, duurzame bronnen aan worden toegevoegd. Zoals van biomassa- en biogascentrales, en zelfs zonnecollectoren”, stelt Van Ofwegen. In Almere zijn op het zogenoemde Zoneiland 520 zonnecollectoren geplaatst, die via het stadswarmtenetwerk 2.700 woningen in de nabijgelegen nieuwbouwwijk Noorderplassen-West van warmte voorzien. Bovendien zijn er volop lokale innovaties die nieuwe mogelijkheden bieden om duurzame bronnen aan warmtenetten te koppelen. “In de Amsterdamse wijk Houthavens wordt geëxperimenteerd met uiteenlopende technieken om woningen CO2-neutraal te maken. Van zonnepanelen tot warmtekoudeopslag.”
Nationaal Warmte Congres
Nuon is partner van het Nationaal Warmte Congres. Tijdens het Nationaal Warmte Congres krijgt u, door middel van het uitwisselen van ervaringen, kennis en visies, concrete ideeën en handvatten om zelf aan de slag te gaan!
De strategische en operationele vraagstukken staan centraal om de mogelijkheden van warmte optimaal te benutten. Meer informatie vindt u op de website van het Nationaal Warmte Congres.
