Euroforum Blog Het kennis blog van Euroforum
Circulaire Economie is een systeemverandering gericht op waardecreatie in plaats van kostenoptimalisatie. Hoewel duurzaamheid al lang een begrip is, is het nu vooral zaak om te kijken naar nieuwe manieren van bedrijfsvoering, samenwerking en marketing.
Freek van Eijk, Managing Director bij Acceleratio en Coalition Partner RACE, geeft zijn visie op de belangrijkste succesfactoren én de toekomst van Circulaire Economie in Nederland.
Toegang tot voldoende natuurlijke grondstoffen wordt steeds moeilijker
Voor mij is de circulaire economie is zowel een systeemverandering als bittere noodzaak. Kijk naar een aantal maatschappelijke trends: We zijn in 2050 met 9,5 miljard mensen op aarde tegenover 7 miljard nu. De mensen zullen ook welvarender zijn en meer willen consumeren. Dat creëert een enorme vraag naar energie, grondstoffen, voedsel, water en legt een enorme druk op het ecosysteem van onze planeet.
We zien nu al de impact van klimaatverandering dat leidt tot droogtes, overstromingen en zeespiegelstijging. We zien dat de toegang tot voldoende natuurlijke grondstoffen steeds moeilijker wordt. Prijzen van grondstoffen zijn volatieler dan ooit en geopolitieke spanningen lopen op. Vergeet hierbij niet dat Nederland een land is dat maar heel weinig natuurlijke hulpbronnen heeft en voor een groot deel onder de zeespiegel ligt.
Het huidige “lineaire” systeem waarin we grondstoffen winnen, producten maken en aan het eind van hun leven grotendeels weggooien (de Engelsen noemen dat take, make waste), is simpelweg niet meer vol te houden. Om dat te doorbreken is een nieuw “operating system” nodig. De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Die uitdaging vraagt om een fundamentele verandering: een systeemverandering.
Het vraagt om anders ontwerpen, anders produceren, anders consumeren en om het laten cirkelen van grondstoffen door re-use, repair, refubish, remanufature of recyclen. Dat vraagt om nieuwe businessmodellen, gedragsveranderingen.
Uitdagingen van Circulaire Economie
We zullen aan vele knoppen tegelijk moeten draaien, zowel lokaal, nationaal als internationaal en dat gaat met vallen en opstaan. Er is niet een gouden weg: het is een gezamenlijke uitdaging en zoektocht. Het vraagt om visie en leiderschap. Omdat het om een systeemverandering gaat, vraagt het om samenwerking tussen verschillende partijen waarin ieder het belang van het geheel ziet. Dat vraagt om transparantie en vertrouwen.
Als je grondstoffen langer wilt laten rondcirkelen dan kan het concept van de “leen-economie” en een verschuiving van eigendom van producten naar diensten, veel bijdragen aan verduurzaming. We moeten de jeugd nu betrekken bij circulaire economie: zij zijn de leiders van de toekomst! Hier ligt een belangrijke rol bij de kennisinstellingen. Overheden kunnen sturen door de juiste richting en visie aan te geven, te sturen op de condities voor groene groei en het bewaken van de randvoorwaarden. Een circulaire economie is niet van links of rechts, het is van ons allemaal en een noodzaak voor de volgende generaties.
Kansen voor Circulaire Economie
TNO heeft berekend dat de transitie naar een circulaire economie veel kan opleveren. We kunnen jaarlijks 7,3 miljard euro besparen aan grondstoffen. Daarnaast worden er 54 duizend banen gecreëerd en wordt de milieudruk aanzienlijk verminderd.
Voor mij is circulaire economie een manier om Nederland aantrekkelijker, concurrerender, resource efficiënter, veerkrachtiger en inclusiever te maken. Ik zie echter nog meer voordelen. Door lokaal en crosssectoraal en in diversiteit van teams samen te werken aan circulaire projecten, ontstaat er een nieuwe dynamiek, een energieke samenleving, nieuwe inspiratie als basis voor innovatie en bedrijvigheid. Eerst in Nederland en daarna over de grens.
Toekomst van Circulaire Economie
We moeten waken om onszelf al een hotspot te noemen in 2020. 2020 is slechts een tussenstation naar een nog lange weg. Als het buitenland ons in 2020 gaat benoemen en studenten komen van heinde en verre om hier bijvoorbeeld Dutch Circulair design te leren of het vak van refurbishment te leren of naar een biobased campus gaan, dán zijn we op de goede weg! In 2020 verwacht ik vele nieuwe gerealiseerde Nederlandse initiatieven op het vlak van circulaire economie, biobased economy en smart city.
Zo creëeren we weer een gouden eeuw met diversiteit, creativiteit en ondernemerschap. 2020 is echter een tussenstap. Voor institutionele veranderingen in internationale context zal er nog veel water door de Rijn moeten stromen. Samen kunnen we toewerken naar het eerste doel: Nederland als circulaire hotspot! En elk eerste kleine stapje is al winst voor bedrijven, burgers en overheid.
Circulaire Economie Event
Het is een geweldige manier om je te laten inspireren, om daar de ideeën te krijgen, hoe je die ideëen kan implementeren en met anderen kan praten over de innovaties die daar voor nodig zijn. Het is dus een kans om daar heel veel te leren en gewoon enthousiast te worden over de kansen die er zijn in plaats van te denken in een doemscenario wat er allemaal mis zou kunnen gaan. Hier kun je echt een kans krijgen, dus laat je inspireren en kom naar het congres!
Circulaire Economie Event
Op 26 maart 2015 vindt in Rotterdam het Circulaire Economie Event plaats gericht op een nieuwe visie, samenwerking en nieuwe financierings- en businessmodellen.
Bekijk de website van het Circulaire Economie Event voor meer informatie.
