Adviezen Nibud en ‘Een dubbeltje op zijn kant’ zijn gelijk: houdt overzicht!

Door Anouschka te Lintelo, blogger tijdens Het Pensioen Forum 2013

Tijdens het Pensioencongres boog het expertpanel zich 1 oktober over de vraag: Wat voor pensioeninkomen hebben we eigenlijk nodig? Expertlid Gerjoke Wilmink, directrice van Nibud, pleitte voor meer overzicht. Haar betoog had opvallend veel overeenkomsten met de adviezen van Annemarie van Gaal in het televisieprogramma Een dubbeltje op zijn kant.

“De AOW is genoeg om van rond te komen. Maar een uitgavenpatroon hangt af van wat je gewend bent geweest en of je verwachtingen reëel zijn”, zo opende directrice van Nibud Gerjoke Wilmink de discussie met deze visie. “De meeste mensen bereiden zich niet voor, dit is maar 10%. Ze hebben geen idee hoeveel ze later met hun pensioen kunnen uitgeven.”

Ook expertlid David Hollanders, Postdoc onderzoeker aan het Amsterdams Instituut voor Arbeidsstudies gaf aan dat het belangrijk was dat mensen naar hun gewoontevorming kijken. “Ik denk dat het nuttig is om onderscheid te maken tussen de niet te vermijden kosten als wonen, en de zeer wenselijke kosten.”

Wilmink pleitte voor een beter overzicht van de burger van zijn inkomen en uitgaven. “Je moet mensen confronteren met hun eigen handelen”, zo stelde de directrice. “Sommige wensen zijn niet reëel in het verwachtingspatroon van de uitgaven na hun werktijd.” Hoewel haar mening niet meteen bejubeld werd door de andere expertleden, klonk het mij vrij logisch in de oren.

Ik kijk namelijk elke dinsdag het televisieprogramma Een dubbeltje op zijn kant, waarin zakenvrouw en alleenstaande moeder Annemarie van Gaal advies geeft aan huishoudens die een forse schuld op hun naam hebben staan. Hoewel elke aflevering natuurlijk een andere samenstelling van het huishouden kent en elk gezin verschillende oorzaken aanwijst van de schuld, zijn er altijd twee noodzakelijke handelingen te verrichten om hun financiering weer op orde te krijgen. Dat betekent enerzijds een grotere bron van inkomsten (meestal wordt de vrouw gestimuleerd meer uren te gaan werken), maar nog belangrijker: meer overzicht op hun administratie. De meeste schuldenaren in het programma blijken geen idee te hebben hoeveel te precies uitgeven. Dus wordt ze bijvoorbeeld opgedragen met de helft van het gewoonlijke bedrag boodschappen te doen en moeten ze hun inkomen en uitgaven bijhouden in een huishoudboekje. En dat blijkt vaak een hele openbaring.

Lijkt het de mensen in het begin onmogelijk om met minder geld hun benodigde voorraden aan te vullen, in de loop van der tijd zie je dat het prima gaat. Grotere verpakkingen kopen (want zijn goedkoper), dingen die je niet nodig hebt niet kopen, abonnementen vergelijken (want het kan bijna altijd wel goedkoper), mensen hebben vaak geen idee. Terwijl het wel zo handig is om te weten hoe veel je uitgeeft als je dadelijk van lager bedrag in de vorm van een pensioenregeling moet rondkomen. Zoals Wilmink nog eens verduidelijkte: “De overheid is nog niet in staat om consumenten een overzicht te geven van hun inkomen en uitgaven. Dit zijn hun eigen lasten. En het is bewezen: minder geld maakt niet minder gelukkig, maar minder grip op geld wel.

Voor degenen die hierover twijfelen zou ik zeggen: kijk eens naar Een dubbeltje op zijn kant en zie hoe de gezinnen na een aantal weken omslag zelfbewuster zijn door meer grip op hun financiën. En dat geld ook voor pensioenen. We moeten nu al kijken met hoeveel we het na onze werktijd gaan doen. Om er nu vast iets voor te sparen.