Beter ten halve gekeerd……… – Door Gerard Krijnen

Door Gerard Krijnen RA, Krijnen Consult

Gezond boerenverstand

Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald is een gezegde waarvan de eeuwenoude wijsheid helaas nog niet is doorgedrongen tot de pensioensector. Al enkele jaren wordt energiek gewerkt aan nieuwe pensioencontracten. Erg vlotten doet het niet en dat zou toch een teken aan de wand moeten zijn. Zijn we niet te ambitieus? Willen we het niet te mooi? Maken we het niet te ingewikkeld? Dit lijken me vragen om tijdens de rit je gezonde boerenverstand mee te activeren.

Hoezo toekomstbestendige pensioencontracten?

‘Toekomstbestendig’ zouden deze contracten moeten worden. Hoezo? In het bestaande pensioencontract is nog nooit zoveel premiegeld gepompt en toch leiden de meeste pensioenfondsen een karig financieel bestaan. De hoeveelheid geld wordt in de nieuwe contracten echt niet meer. Eerder zal de zeer hoge premielast juist moeten dalen. Ik zie nog niet goed hoe we ineens wel kunnen indexeren door op een van de nieuwe contracten het etiket ‘reëel’ te plakken.

De goed bedoelde pogingen om tot toekomstbestendige pensioencontracten te komen hebben veel weg van creatief boekhouden. We schuiven een beetje met de termijnen voor uitsmeren van mee- en tegenvallers, we rommelen een beetje aan de discontovoet en klaar is Kees. Van de fooi van 250 miljoen die het kabinet beschikbaar stelt als pleister op de wonden voor het verlagen van het Witteveenkader, tuigen sociale partners het onuitvoerbare gedrocht van aanvullend sparen uit je netto op. Wie kan nog uitleggen hoe ons pensioenstelsel er uit komt te zien?

Problemen niet aangepakt

De enige serieuze vernieuwing die ik kan ontwaren is het automatisch opschuiven van de pensioenleeftijd met de levensverwachting. Met een grote boog worden andere fundamentele vraagstukken omzeild. Onze nieuwe pensioencontracten pakken het probleem van de doorsneepremie niet aan. Evenmin de zorgen van jongeren en veler wens tot meer keuzevrijheid en transparantie. Een oplossing voor ZZP’ers brengen deze contracten ook niet. De vraag of onze pensioenambities niet fors getemperd moeten worden om betaalbaar te blijven zie ik niet beantwoord. Het schijnt dat de eerste Nederlander met een levensverwachting van 130 jaar al geboren is; dat is andere koek dan het telkens opschuiven met een paar maanden. En dan hebben we het nog niet over dreigende onbetaalbaarheid van de eerste pijler, zeker in combinatie met de explosief stijgende zorgkosten.

Ideeën genoeg!

Ideeën om tot meer fundamentele oplossingen te komen zijn er genoeg: Ideeën van het PensioenLab voor degressieve pensioenopbouw en hun oproep om niet teveel te beloven. Drie politieke jongerenbewegingen die opperen om het pensioenstelsel min of meer in te richten conform het zorgverzekeringsstelsel. Suggesties om niet alleen voor pensioen, maar ook voor zorg te sparen.

Tijdens een recent congres van IPN gaf 83% (!) van de aanwezige pensioenprofessionals aan voorstander te zijn van een combipensioen met een harde basistoezegging en een zachte toezegging daarboven. Dat is echt niet het contract zoals dat nu wordt uitgewerkt! Velen putten zich uit om duidelijk te maken dat deze oplossingen niet werken. Het zijn echter ideeën die het verdienen meer serieus te worden genomen. Natuurlijk zijn het nog geen sluitende oplossingen en zijn er praktische bezwaren. Maar als aan de uitwerking van deze ideeën net zoveel geld, tijd en denkkracht zou worden besteed als aan de uitwerking van het pensioenakkoord, dan is de kans groot dat er alsnog een echt toekomstbestendig stelsel uitrolt.

Meer van dit soort artikelen?

Meld u gratis aan voor onze financiële nieuwsbrief en ontvang regelmatig interessante content in uw mailbox.