Falco Valkenburg: “Inflatie gaat ons pensioenstelsel niet hard raken”

Interview met Falco Valkenburg AAG RBA, Voorzitter Pensions Committee European Actuarial Consultative Group.

Gaat de Inflatie ons pensioenstelsel hard raken? En zijn landen met een omslagstelsel veel beter af?

Inflatie gaat ons pensioenstelsel niet hard raken. Ons pensioenstelsel is vrijwel volledig gericht op het veiligstellen van nominale pensioenen. Het veiligstellen van nominale pensioenen zal in tijden van inflatie alleen maar makkelijker zijn. Met stijgende inflatie zal er ook (op termijn) stijgende rente zijn. Dit maakt dat de waarde van de vastrentende waarden weliswaar afneemt, maar de waar de van de verplichtingen evenzeer en vaak meer omdat de duration langer is en meestal er geen sprake is van volledige renteafdekking.

De zakelijke waarden zullen op langere termijn het ook goed doen in tijden van inflatie. Kortom de financiële positie van pensioenfondsen die nominale pensioenen als eerste aandachtspunt hebben wordt er alleen maar beter op.

Landen met een omslagstelsel zijn niet beter af. Ten eerste zijn de pensioenuitkeringen bij landen met een sterke eerste pijler die omslaggefinancierd is ook stijgend als er sprake is van inflatie. Ten tweede hebben die landen meer dan andere landen te maken met het effect van de demografische verandering: meer gepensioneerden en minder werkenden/betalenden. Inderdaad gaan omslag financiering en inflatie goed samen, maar inflatie lost het effect van de demografische verandering niet op en deze landen zullen zich geconfronteerd zien met de werkelijkheid van vooruitgeschoven financiële lasten.

Minder kopen voor hetzelfde geld

Hard geraakt wordt uiteindelijk de “gewone” burger/werknemer. In het kapitaalgedekte stelsel gaat die merken dat er steeds minder gekocht kan worden voor hetzelfde geld. Daarom moeten we ons veel meer richten op het behouden van koopkracht. Ook in de omslaglanden zal het overigens de “gewone” burger/werknemer zijn die geconfronteerd wordt met de lasten van het jarenlang vooruitschuiven van de financieringslasten in de omslagstelsels.

De Groupe Consultatif heeft vorig jaar een paper uitgebracht met de titel “Sustainability of pensions in Europe – the demographic challenge”. Dit paper gaat met name over de eerste pijler pensioenen, het staatspensioen. Eén van de conclusies is dat een combinatie van omslag en kapitaaldekking de beste uitkomst geeft. Dit is wat mij betreft ook de belangrijkste reden dat we in Nederland een goed pensioenstelsel hebben, een combinatie van omslag (AOW) en kapitaaldekking (werknemerspensioen) en daarnaast hebben we als derde pijler de mogelijkheid om op individuele basis via kapitaaldekking aanvullend te sparen. Hiermee zeg ik niet dat onze tweede pijler ook tot ’s wereld beste pensioenbouwwerken behoort. Er is in het huidige tijdsgewricht veel af te dingen op het tweede pijler pensioenbouwwerk dat ons tientallen jaren uitstekend heeft gediend.

We moeten de uitkeringsperiode bekorten

Wat in alle systemen de druk opvoert is het feit dat we steeds langer leven. We zien dit wereldwijd, in rijke én in arme landen. Voor ons betekent dit dat we een pensioensysteem in de lucht willen houden waarin we een betaalde vakantie willen financieren voor een kwart tot een derde van ons hele leven. Dat is ondoenlijk. We zullen de uitkeringsperiode moeten bekorten en dus later gebruik gaan maken van de pensioenregelingen. Dit betekent langer werken. En dat is waar de echte uitdaging ligt. We moeten meer mensen helpen langer

te kunnen werken. Wat mij betreft moeten we ongeacht leeftijd meer mensen helpen te doen wat bij hen past, waar ze van houden, wat ze echt graag doen. Als dat lukt dan lossen we het pensioenprobleem bij de wortel op. Waarom stoppen met doen wat je leuk vindt? Mensen die doen wat bij hen past leveren ook nog eens een grotere bijdrage aan het financiële resultaat van ondernemingen. Sterker zelfs, het zijn juist die werknemers die het financiële resultaat verdienen. De anderen zijn per saldo ongeveer neutraal in hun bijdrage. Kortom “Een Leven en Werk Creëren waar we van houden en nooit van willen pensioneren” is in mijn ogen de oplossing voor onze pensioenissues. Een pensioen dat koopkracht behoudt komt dan plotseling ook weer binnen bereik.

Meer weten?
Tijdens het preseminar van het Pensioen Forum op 1 oktober 2013 gaat Falco Valkenburg tijdens een paneldiscussie in op bovenstaande thematiek. Meer informatie vindt u op de website van het Pensioen Forum.

Meer van dit soort artikelen?

Meld u gratis aan voor onze financiële nieuwsbrief en ontvang regelmatig interessante content in uw mailbox.