‘Covid19 heeft effect op de jaarrekening 2019’

Het jaar 2020 gaat niet alleen de geschiedenisboeken in als het jaar van corona. Ook in de jaarrekeningen komt het thema uitvoerig terug – en dat begint al met de jaarrekening over 2019. Peter Sampers, een van de sprekers op het seminar Jaarrekeningactualiteiten (Nieuwegein, 5 november), legt uit hoe dat zit.

Dat Covid19 gevolgen heeft voor de jaarrekening is evident. Maar welke? En hoe ga je daarmee om?

‘De gevolgen hebben betrekking op drie fasen. Toen de crisis net begon, kregen we allerlei vragen over wat de gevolgen van corona waren voor de jaarrekening 2019. Die was vaak nog net niet afgerond en corona zou implicaties kunnen hebben voor die jaarrekening. Het is immers een belangrijke gebeurtenis ná balansdatum en dergelijke gebeurtenissen behoor je toe te lichten. Maar wát moet je er dan over vermelden? Dat is nog niet zo makkelijk, want niemand kon – en kan – exact aangeven wat de implicaties zullen zijn. Daarom hebben we als de Raad voor de Jaarverslaggeving (waarvan Sampers voorzitter is, red.) een paar modellen ontwikkeld die helpen deze paragraaf goed in te vullen.’

Welke informatie zou het jaarverslag in elk geval moeten bevatten?

‘Wat ons betreft zijn dat er twee. Ten eerste welke risico’s gaan met Covid19 gepaard en ten tweede, in geval van grote risico’s: is het financiële bestaansrecht van de onderneming in het geding en is de continuïteit van de onderneming in gevaar?’

Veel mensen werken momenteel thuis, de productiviteit van veel organisaties is minder dan anders, kortom: het valt momenteel niet mee alle gegevens te verzamelen die nodig zijn om een jaarrekening op te stellen.

‘Klopt, terwijl de jaarrekening toch op enig moment bij de Kamer van Koophandel moet liggen, om maar wat te noemen. Veel ondernemers vroegen zich daarom af: is uitstel mogelijk? De Nederlandse wet biedt gelukkig de mogelijkheid de termijnen voor het opmaken en ter inzage leggen van de jaarrekening en het bestuursverslag te verlengen tot het eind van het jaar. Overigens zorgt de coronacrisis niet alleen voor bedreigingen en risico’s maar ook voor kansen. Supermarkten en webshops doen over het algemeen prima zaken nu. Maar goed, in de jaarrekening zoom je over het algemeen in op de risico’s en bedreigingen. Dit soort vragen kenmerkte de eerste fase.’

Wat beschouw je als de tweede fase?

‘Dat zijn de vragen in het teken van de actuele gang van zaken: wat betekent Covid19 nú voor mijn bedrijfsvoering en hoe vertaal ik dat in de jaarrekening? Neem de overheidsmaatregelen, zoals de subsidies op de loonkosten. Een nieuw fenomeen, waarvan ondernemers zich terecht afvragen: hoe verwerk ik die correct in de boekhouding en in de verslaglegging? Maar dat niet alleen. De Belastingdienst heeft aangegeven dat bedrijven verliezen die in 2020 zijn ontstaan als gevolg van Covid19 mogen verwerken in de aangifte vennootschapsbelasting 2019. Voor ondernemers is dat aantrekkelijk, want ze hoeven dan minder belasting over 2019 af te dragen. Misschien krijgen ze zelfs geld terug. Als je van die mogelijkheid gebruikmaakt, hoe verwerk je dat dan in je jaarrekeningen over 2019 én 2020? Daar gaan we uitgebreid op in tijdens het seminar, waarbij we uiteraard ook aangeven hoe je de regels moet interpreteren.’

Nog andere zaken in deze fase?

‘Ja. De overheid is niet de enige partij die ondernemers tegemoetkomt. Zo zijn er verhuurders die de huur – al dan niet tijdelijk – verlagen, en banken die rentebetalingen kwijtschelden of opschorten. Ook hier is de vraag hoe je het correct verwerkt in de jaarrekening. Daar gaan we tijdens het seminar uitgebreid op in, zodat mensen die de jaarrekening lezen ook de informatie krijgen waar ze behoefte aan hebben.’

Dan kan ik de derde fase al raden: wat betekent Covid19 voor mijn bedrijf in de toekomst?

‘Exact. Dat is niet eenvoudig, want hoe lang de crisis duurt en hoe diep hij wordt, is lastig in te schatten. Toch nemen veel bedrijven al maatregelen. Shell bijvoorbeeld maakte onlangs bekend een deel van de activa substantieel te zullen afwaarderen. Voor veel bedrijven geldt: activiteiten die tot voor kort winstgevend waren, zijn de komende tijd wellicht minder winstgevend of zelfs verlieslatend. Verder zullen veel bedrijven herstructureren. KLM is een goed voorbeeld. Hoe verwerk je die kosten en hoe informeer je de lezers van je jaarrekening over dit soort zaken correct? Dat komt allemaal tijdens het seminar aan bod.’