Euroforum Blog Het kennis blog van Euroforum
Binnenkort moeten burgers zelf kunnen kiezen hoe ze zich identificeren bij online contact met de overheid. Aan de techniek wordt nog hard gewerkt. Winfried de Valk, hoofd Toegangsdiensten van Logius, Ministerie van BZK, vertelt over het spanningsveld tussen politiek, techniek en de burger. ‘Het gebruikersperspectief is bepalend. Als mensen niet meedoen, dan houdt het op.’
Hoe ziet het identity landschap eruit?
‘Laat ik vooraf aangeven dat ik me beperk tot het overheidsdeel van het digital identity landschap, en dan dat deel waarvoor het burgerservicenummer (BSN) nodig is. In dat deel van het landschap hebben we DigiD. En dat vinden we niet genoeg. We willen méér en beter.
Waarom? Het is niet meer van deze tijd om afhankelijk te zijn van één manier van inloggen. Er wordt dit jaar 250 miljoen keer ingelogd met DigiD. Als DigiD zou uitvallen, ligt een groot deel van de online overheidsdienstverlening plat. Bovendien willen organisaties ook diensten digitaliseren die nu alleen met een face-to-face identiteitscheck kunnen worden afgenomen. Daar is het huidige DigiD niet voor bedoeld. Daarom zijn we bezig andere, sterkere inlogmethoden te ontwikkelen, ook in samenwerking met private partijen. Al deze inlogmethoden moeten aan de strenge eisen van de overheid voldoen. Straks kunnen burgers zelf kiezen hoe zij zich online identificeren en wordt het voor de overheid mogelijk om meer diensten digitaal aan te bieden.´
Wat is er nu al mogelijk met e-identity?
‘De helft van alle interacties tussen overheid en burger gaat nu al digitaal. Bij een groot deel daarvan is het nodig om in te loggen. Daarvoor gebruiken mensen dus hun e-identity. Iets vergelijkbaars gebeurt al tussen bedrijven en overheid, zoals met de belastingaangifte. De overheid moet zorgen dat dit zo blijft, en die structuur versterken.’
Hoe staat het met de vervanging van DigiD voor consumenten?
‘Dat is een hardnekkig misverstand: DigiD wordt niet vervangen maar versterkt, naar een hoger plan gebracht. Het merk blijft, maar de techniek wordt anders. Kortweg komt het erop neer dat je straks met een DigiD-app op je mobiele telefoon de chip op je rijbewijs of identiteitskaart uitleest om te kunnen inloggen. Zo komen er meer inlogmethoden: Idensys gaat met verschillende inlogmanieren werken, zoals gezichtsherkenning via een selfie. Met alle innovaties wordt nog druk geëxperimenteerd. De eerste verbeterde versie van DigiD – DigiD Substantieel – wordt de eerste helft van 2017 beschikbaar. De andere variant, DigiD Hoog, volgt later. Inloggen via Idensys is nu al mogelijk en levert een betrouwbare identiteitscheck tot op het hoogste betrouwbaarheidsniveau. Verder kunnen burgers straks ook inloggen met hun persoonlijke bankmiddel.
Ingewikkeld? Ja, het zal straks inderdaad een hele opgave worden om al deze varianten op een simpele manier aan de burger duidelijk te maken.’
Wat zijn de 3 belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van identity dit moment?
‘Allereerst de techniek zelf. De ontwikkelingen gaan zeer snel en zijn onvoorspelbaar. Weet je hoe lang wij smartphones hebben? Nog geen tien jaar. En bijna alles wat we nu technologisch neerzetten, maakt gebruik van smartphonetechnologie. Het kan dus zomaar zijn dat over twee jaar alles ineens weer anders is.
Dan is er de eIDAS-verordening. Deze Europese verordening wordt in september 2018 van kracht en komt erop neer dat Europese burgers met hun eigen inlogmiddel kunnen inloggen bij overheidsdienstverleners in een andere EU-staat. Je kunt je voorstellen dat dit voor de techniek geen sinecure is. Met de Europese maatregel wordt het makkelijker en veiliger om binnen Europa online zaken met elkaar te doen. Bijvoorbeeld binnen het hoger onderwijs. Buitenlandse studenten die meedoen aan een uitwisseling, kunnen dit dan al vanuit hun eigen land regelen. DigiD en Idensys willen aan de eIDAS-normen voldoen zodat ze over de grens kunnen worden gebruikt.
De derde ontwikkeling die ik heel belangrijk vind: ongeveer twee à drie miljoen Nederlanders zijn niet digitaal vaardig. Allereerst is dat de groep functioneel analfabeten. Daarnaast bestaat een groep mensen die wel kunnen lezen, maar die de aansluiting met de digitalisering hebben gemist. Wanneer wij als overheid digitaal zaken willen doen met de burger, moeten we die mensen niet uitsluiten. Juist omdat we zulke hoge ambities hebben, wordt die groep steeds belangrijker. Er is nog geen oplossing voor. Mensen geven nu bij wijze van spreken een geeltje met hun codes aan de buurman met de vraag of die even iets voor ze wil regelen.
Bij Logius hebben we veel contact met de burgers. En we beseffen dat het gebruikersperspectief bepalend is. Als mensen niet meedoen, dan houdt het op.’
Meer weten?
Tijdens het congres Toekomst van de digitale identiteit gaan de experts uit de sector verder in op de volgende stappen voor klantenidentificatie, authenticatie en “client onboarding”.
