Solvency II- De riskmanager in de rol van essentiële vuurtorenwachter

Bij de invoering van de Solvency II Richtlijn hebben het risicomanagement systeem en de risicomanagement functie bij verzekeraars een meer nadrukkelijke positie gekregen binnen verzekeraars. De richtlijnen en de afgeleide regelgeving bieden een kader waaraan de risicomanagement functie en het risicomanagement systeem dienen te voldoen.

Risicomanagement raamwerk

Onderdeel van dit raamwerk zijn standaardrisico’s die voor min of meer alle verzekeraars gelden. Deze risico’s hebben verzekeraars inmiddels al meerdere malen in de ORSA verwerkt en deze ORSA wordt kritisch meegelezen door DNB. Het risico bestaat dat de negatieve effecten van routine dreigen toe te slaan. Dit speelt met name bij verzekeraars die het risicomanagement systeem in eerste instantie hebben ingericht om compliant te zijn. Een begrijpelijke gedachtegang omdat risicomanagement in het verleden meer impliciet dan expliciet was georganiseerd. Het kijken naar de eigen organisatie en haar omgeving vanuit het “nieuwe” risicomanagement raamwerk leverde voor sommige verzekeraars interessante inzichten op.

Toen de ORSA werd geïntroduceerd was dit voor veel verzekeraars een verfrissende aanpak. De betrokkenheid van bestuurders en commissarissen was groot. Het vertalen van risico’s naar scenario’s en het doorrekenen ervan belichtte de impact van deze risico’s op een veel betere manier dan voorheen. Totdat de toezichthouder zich met de vorm en de inhoud ging bemoeien. Het gevoel van de avontuurlijke verkenning lijkt daarmee langzaam om te slaan in een gevoel dat de rapportage enkel nog voor de toezichthouder wordt opgesteld.

Risk managementfunctie als vuurtoren

We beschouwen de risk managementfunctie als de vuurtoren die licht schijnt op de risico’s en daarmee een baken vormt dat zorgt dat het schip in veilige wateren blijft en niet verdwaalt. De ORSA is de verkenning van de risico’s die het schip wel en niet aankan. Hoe diep is het water, hoe diep ligt de kiel. De omgeving waarbinnen verzekeraars moeten ondernemen verandert, maar de vuurtoren is een stabiel baken.

Maar met een stabiel baken aan de horizon dat de bekende risico’s belicht zijn verzekeraars er nog niet. In de wilde wateren (maar ook in de Waddenzee) veranderen de vaargeulen en de zandbanken voortdurend van plaats. De risk manager moet niet alleen oog hebben voor de risico’s van het standaardmodel, maar ook out of the box kunnen denken en op zijn hoede zijn.

Vervolgstappen

Geconcludeerd kan worden dat verzekeraars de vuurtoren nu wel hebben opgetuigd maar dat het nu tijd is om na te denken over de vervolgstappen en de uitrusting van de vuurtoren. De vuurtoren zal zo gepositioneerd moeten worden dat deze niet als obstakel wordt gezien, maar als de missing link naar de activiteiten die ervoor zorgen dat risico’s tijdig geïdentificeerd worden.

Er zijn altijd meer risico’s dan in het risicoregister staan. Het is goed als de risk manager niet alleen naar binnen kijkt, maar ook naar buiten. Er is tegenwoordig veel informatie openbaar beschikbaar. Gedacht kan worden aan macro-economische verkenningen (elk jaar omstreeks september) maar ook aan de risicoverkenningen van de grote herverzekeraars. Ook is het belangrijk om goed te anticiperen op ontwikkelingen in wet- en regelgeving die de solvabiliteit kunnen beïnvloeden (denk aan de herijking van de parameters in 2018).

Bij het varen in onrustige wateren en in onzekere tijden is het voor de kapitein op het schip van groot belang dat hij kan vertrouwen op de vuurtorenwachter, de risk manager die er niet alleen is om te voldoen aan de wet, maar die er is om de echte risico’s te beheersen en ongelukken te voorkomen.

Meer informatie

Martijn van den Akker, is als senior internal-auditor van InAudit actief bij diverse verzekeringsmaatschappijen. Door zijn betrokkenheid bij meerdere verzekeringsmaatschappijen heeft Martijn inzicht in best practices en manieren om risk management proportioneel in te richten.
Daarnaast is Martijn van den Akker docent tijdens de opleiding Risicomanagement voor Verzekeraars die zal plaatsvinden op 4, 11 oktober & 1, 8 november 2016. Tijdens deze opleiding zal u geprikkeld worden om out of the box naar risico’s te kijken en zullen handvatten worden aangerijkt om in te spelen op wet- en regelgeving.