Uitwerking nieuwe pensioencontract

Door Sten Cok, blogger tijdens het Pensioen Forum 2013

De presentatie van Jan Koeman van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid was achteraf niet de presentatie waar iedereen op gehoopt had. Jan Koeman had het over een ei (het pensioencontract) wat nog niet gelegd was, daarom zou hij er niets over kunnen zeggen. Hij begon zijn betoog met: ‘’Eigenlijk ben ik de slechts denkbare spreker op dit soort congressen’.’

De presentatie begon dus met een grote kanttekening. Desondanks gaf Jan Koeman er een goede draai aan. Hij kwam in plaats van het nieuwe pensioencontract, een aantal issues bespreken waarover discussie is ontstaan.

‘’Het voorontwerp, daar is een enorme geschiedenis aan vooraf gegaan, die eigenlijk begint met de financiële crisis”, begon Koeman zijn presentatie. Er was volgens Koeman wat mis met het financiële toezicht. Vervolgens hebben commissies daarnaar gekeken en daar een aantal conclusies aan verbonden. Daar is uiteindelijk een hoofdlijnennota uitgekomen. Die hooflijnennota is uiteindelijk in een consultatieversie van wet terecht gekomen.

Volgens Jan Koeman waren er drie belangrijke dingen mis met het FTK. ‘’We zijn onvoldoende transparant geweest over de hoogte van risico’s en de toedeling daarvan. Dat is een hele belangrijke. Er zit een hoog onnodige volatiliteit in het huidige kader. Er is al geprobeerd om dat op een houtje-touwtje-manier te repareren in de loop van de tijd. De derde is de beleggingsspagaat. Hier kwam de kritiek op dat het een nominaal kader was, er zou ook onvoldoende rekening gehouden met de ambitie, die toch heerst”.

Deze hoofdpunten van kritiek hebben volgens Koeman geleid tot een consultatieversie. Die is vervolgens de wereld in geslingerd. Volgens Koeman zijn hier 131 officiële reacties op gekomen. Er is grotere overeenstemming uitgekomen dan het Ministerie op voorhand dacht. De punten die uit alle reacties naar voren gekomen zijn: Eén kader, alle indexatie-ambities, lange termijn beleggingsbeleid, stabiliteit premie, invaren vermijden, positieve ontwikkeling dat op hoofdlijnen tot overeenstemming geprobeerd wordt te komen, er is geen overeenstemming wat voor kader (nominaal of reëel), discontovoet en verdergaande hervormingen.

Ook maakte Jan Koeman onderscheid in het nominale en reële contract. De verschillen zijn volgens Koeman niet groot. Uiteindelijk merkt de deelnemer weinig van de verschillen tussen nominaal en reëel. Onder de motorkap verschilt er het een en ander, maar volgens Koeman merkt de deelnemer daar niets van. In beide gevallen komt men namelijk op hetzelfde uit. Volgens Koeman zijn er zeker drie echte verschillen:

1. Discontovoet. Bij nominaal is het er een risicovrije discontovoet. Bij reëel zit daar een opslag en afslag op, waarbij je volgens Koeman nog kunt discussiëren over de hoogte van die twee.
2. Belegginsspagaat. In de meest zuivere vorm is dit in een nominaal contract onvermijdelijk.
3. Andere kortingssystematiek. Bij het reële contract wordt meteen begonnen met korten, waardoor schokken mooier over de tijd gespreid worden. Bij het nominale contract kun je lang wachten met korten en daardoor kan het gebeuren dat je uiteindelijk vrij sterk moet korten.