Hoe hoger de druk, hoe vaker de gedragscode wordt overtreden; wat nu?

COVID19 heeft heel veel organisaties op hun kop gezet. Medewerkers moeten plots met heel veel veranderingen omgaan, en voelen zich vaak onder enorme druk staan. Dat brengt grotere risico’s met zich: recent onderzoek in 18 landen toont aan dat veel te veel medewerkers druk voelen om zich niet aan de gedragscode te houden. Organisaties waar de druk hoog is, zien veel meer incidenten van intimidatie, grensoverschrijdend gedrag, andere overtredingen (zoals CEO fraude) en represailles dan elders. Wat kunnen we hiermee?

Het onderzoek:

Meer dan 20% van de medewerkers in 18 landen die meededen met dit onderzoek voelden zich onder druk gezet om het niet nauw te nemen met intern (integriteits-)beleid. In Frankrijk was dat bijna een op de drie, in Brazilië bijna de helft van de medewerkers! In organisaties, waar medewerkers hoge druk voelen, zien zij in meer dan een derde van de gevallen dat onethisch gedrag zelfs wordt beloond (tegen een op de zes in ‘normale’ organisaties). Dat zijn zeer verontrustende statistieken!

Bij organisatieveranderingen is het risico nóg groter!

Organisaties maken vaak veranderingen door. Denk aan het fors bezuinigen vanwege het niet halen van financiële doelen, herstructureringen, ontslagen, het overnemen, overgenomen worden of fuseren, belangrijke managementwijzigingen, snelle expansie naar nieuwe gebieden en dergelijke. Wat blijkt uit recent onderzoek? Het aantal overtredingen van de gedragscode stijgt in dergelijke omstandigheden fors: bijna 2 a 2,5 maal zo vaak! Ook dat moet verontrusten.

Wat kun jij doen? De tips:

Het goede nieuws is dat deze statistieken alom bekend zijn en je dus kunt anticiperen. Helaas betekent dat nóg harder werken:

• Uiteraard management erop wijzen dat in tijden van organisatorische veranderingen dit soort risico’s nog groter worden; dus er rekening mee houden en eerder méér dan minder aandacht geven aan het belang van ‘verantwoord handelen’
• In due diligence ook zorgvuldig het compliance programma meenemen in de overwegingen en vervolgens klaarstaan om in de eerste periode na de overname ‘verantwoord handelen’ onder de aandacht te brengen en houden
• Benadrukken dat topmanagers en de lagen daaronder (liefst: élke leidinggevende) óók worden afgerekend op hun voorbeeldgedrag en uitdragen van jullie integriteitsbeleid (‘congruentie’ – lees daarover meer in een eerder blog door hier te klikken)
• Hen laten benadrukken dat het behalen van doelen onder alle omstandigheden waar dan ook op een verantwoorde, integere wijze moet gebeuren
• Blijf cultuurenquêtes uitsturen om de thermometer in de organisatie te stoppen en te ‘voelen’ wat er daadwerkelijk speelt: wat zien anderen gebeuren? Is er voldoende aandacht voor ethisch gedrag en moreel leiderschap? Zien jullie represailles in de praktijk?

Meer lezen over dit onderzoek? Klik hier

Auteur: Roland Notermans, trainer tijdens de Verkorte opleiding voor de Bedrijfsjurist