5 drivers voor Instant Payments in Nederland

Auteur: Fred Bär (Payments Advisory Group)

Een team onderzoekers van Nationale Centrale Banken heeft onder toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB) onderzoek gedaan naar Instant Payments (IP). Het rapport met als titel ‘Worden instant retail betalingen de nieuwe norm?’ bevat interessante ‘lessons learned’ van landen buiten de eurozone die eerder IP invoerden. Deze lessen kunnen worden gebruikt om licht te werpen op adoptiepatronen en trends die we kunnen verwachten voor landen die IP gaan adopteren.

Uit het onderzoek leest Fred Bär af dat het zeer waarschijnlijk is dat zodra het geplande nationale IP systeem, ofwel SCT Inst, in mei 2019 in Nederland beschikbaar snel zal worden geadopteerd in de Nederlandse markt.

Uit de ECB-studie kwamen de volgende drivers die snelle adoptiepatronen bevorderen:

1. Betrokkenheid van centrale banken en andere overheidsinstanties

Dit is in Nederland het geval met de deelname van de Nederlandse centrale bank, De Nederlandsche Bank, aan de plannings- en ontwerpfase.

2. Een aanzienlijke toename van de uitvoeringssnelheid ten opzichte van bestaande instrumenten

Nederlandse consumenten zijn bij online betalen gewend aan iDeal met een directe afschrijving. Retailers ontvangen slechts een onmiddellijke betalingsgarantie en beschikken meestal pas een dag later over het te ontvangen geld. Voor ‘normale’, oudere en niet-snelle SEPA Credit Transfers (SCT) betalingen is de SEPA-norm van maximaal één dag van toepassing. Voor interbancaire transacties is een gemiddeld duur van 3 tot 5 uur de ervaring – bij transacties binnen dezelfde bank, is de huidige norm slechts seconden. Het huidige plan van de banken is om alle online banktransacties te migreren naar IP in een ‘big bang-benadering’. Dit zal een aanzienlijke impuls zal geven aan de acceptatiegraad in 2019.

3. Lage of geen kosten voor directe betalingen

Banken in de onderzochte landen hebben hun tariefplannen nog niet gepubliceerd en zullen afzonderlijk beslissen. De les die in Polen is geleerd, te weten hoge kosten voor IP leiden tot een lage acceptatie, druist in tegen de gezamenlijke publicatie van de Nederlandse banken om IP de ‘nieuwe norm’ te maken. Daarom lijkt het redelijk om geen of lage tarieven voor IP-transacties te verwachten.

4. Beschikbaarheid van gratis services

In de huidige Nederlandse mobiele betaaldienstensector zijn voor consumenten diverse gratis services beschikbaar. Denk bijvoorbeeld aan ‘Tikkie’, of de eigen mobielbankieren-apps van banken.

5. Beschikbaarheid van een betalings- en een telecommunicatie-infrastructuur

Nederland is een van de dichtst bekabelde en mobiel-bedekte landen ter wereld en hoort wereldwijd in de top qua penetratiegraad van mobiele telefoons en internet. Daarmee is Nederland klaar om te profiteren van SCT Inst en de herziene Payment Services Directive (PSD2).

De andere driver: PSD2 en de verwachte effecten

Een andere factor die van invloed zal zijn op de Nederlandse IP-adoptie, is de Europese richtlijn PSD2, die op 13 januari 2018 in werking is getreden. Dit zal banken dwingen om nieuwe betalings- en dataopties aan hun klanten te bieden.  De toegenomen concurrentie op het gebied van retail betalingen, die onder PSD2 meer open staat voor nieuwe partijen, zal op middellange termijn waarschijnlijk betekenen:

• Lagere kosten voor eindgebruikers
• Verbeterde services
• Een gebruiksverwachting naar 24x7x365 beschikbaarheid

Opmerking: De auteur Fred Bär is een consultant en partner van de Payments Advisory Group (PAG). De meningen in dit artikel zijn die van de auteur.

Benieuw naar het vervolg? Lees ook: 3 blokkades voor Instant Payments in Nederland