De controller: van geschiedschrijving naar geschiedenis schrijven

Artikel door:Frans Brugman, Partner en Hoofd van de Fiscale Afdeling bij Van Elderen accountants | belastingadviseurs en docent van de opleiding Financial Controller

Controllers zijn gewend de directie te ondersteunen als het gaat om geschiedschrijving. Daaronder versta ik dan registratie, controle en de financiële rapportage. De controller (veel accountants ook overigens) doet aan geschiedschrijving en de directie moet daar dan (maar) wat van vinden. Is er al een gapend gat tussen de huisaccountant en de directie van de onderneming, dan hebben we het nog niet over het gapend gat tussen de huisaccountant en de controller en vervolgens de controller en de directie. En dit kan anders en moet anders.

Nee komt niet meer voor in zijn vocabulaire

Steeds meer verwacht de directie méér dan alleen geschiedschrijving van de controller. De controller moet toegevoegde waarde leveren door zijn eigen kosten terug te verdienen. Hij moet niet alleen op verzoek controleren en signaleren maar ook dat hij pro actief informeren en de regie voeren en dat doorgerekend en al bij de directie neerleggen met een advies. De kunst is dan niet om te denken binnen de gangbare wegen en het manoeuvreren tussen van te voren bepaalde lijnen, maar om ‘out of the box’ denken. De controller zegt niet langer wat niet mogelijk is en denkt niet langer in problemen, maar denkt enkel nog in oplossingen en kansen. Het woord nee komt niet meer voor zijn vocabulaire. De directie hoeft dan niet meer ‘af te dalen’ om zich op de stoel van de controller te gaan begeven, maar doet dan ook waar zij voor in is gehuurd.

Continu reporting

De financiële administratie is natuurlijk zodanig ingericht dat op ieder gewenst moment een financiële rapportage aangeleverd kan worden en dat waar de directie zich ook bevindt, dat op een zeer gebruikersvriendelijke wijze kan worden aangeleverd op een ‘onepage plan’. Dit kost dan overigens niet meer, maar minder werk dankzij hoogwaardige financiële software. Het credo is immers: ‘meer en betere dienstverlening voor hetzelfde (liever nog minder) geld’.

Controller als regisseur

De controller weet zijn wegen te vinden en denkt en praat op hetzelfde niveau als de directie en de huisaccountant. Hij weet exact een risico analyse te maken van wat er fiscaal speelt – of het nu om omzetbelasting, loonbelasting, vennootschapsbelasting etc. gaat – zonder dat hij in detail alles moet weten. Hij weet waar kansen liggen dan wel heeft gevoel voor op welk moment hij wel of niet iemand moet inschakelen. Hij voert de financiële regie. De huisaccountant is dan meer iemand die zijn mening staaft zonder dat die de regie voert. Datzelfde geldt voor de directie. Andersom dagen beiden de controller weer uit, om dan ook weer een extra stap te zetten als het gaat om strategisch denken.