Harde of zachte garanties voor de pensioendeelnemer?

Door Anouschka te Lintelo, blogger tijdens het Pensioen Forum 2013

Het opstellen van zuiver harde garanties, is niet haalbaar, zo stelde Theo Kocken (CEO Cardano) in zijn lezing. “We moeten risico nemen en pensioen beleggen. Je kan niet alles inleggen als kind van twintig en dan zeggen: daar wil ik nu een harde annuïteit van kopen en tegelijkertijd een risico nemen. Daar is iedereen het wel over eens. Mensen die vroeger in de vakbond zaten hoor ik zeggen: garanties maken alles kapot. Maar er is en tussenweg.”

Alles hard maken of ook een deel zacht?
Kocken stelde dat hierbij twee belangrijke vragen de kop op steken, namelijk: wil je alles hard maken of ook een deel zacht? En hoe ga je dat gaan verdelen en met welk stelsel kan dat? Kocken: “Als we jongen zijn hebben we heel veel human capital. Hebben we veel flexibiliteit, kunnen we extra gaan werken enzovoorts. En we hebben heel weinig financial capital. Met dat financial capital kunnen we heel veel risico nemen omdat het human capital heel veel kan opvangen. Naarmate je verder leeft neemt je human capital af en je financial capital neemt toe.

Als ik een rendement wil maken om pensioen betaalbaar te maken, en ik wil zekerheid hebben naarmate ik ouder word, dan begin ik in mijn jonge jaren van mijn leven rendement te maken en in mijn oudere leven zekerheid te maken en dan wil ik weten hoe dat geleidelijk zich omzet. Maar zo’n systeem hebben we niet; we hebben nu een systeem waarin iedereen door allerlei ideeën van verbod op leeftijdsdifferentiatie dezelfde manier risico moet nemen in het pensioenfonds. Dan hebben ze wel de uitsmeer bedacht in de uitbetalingfase, dan kan je nog een beetje die grote klap een paar jaar opvangen voor ouderen. Maar dat wil niemand.
Maar hoe kom je dan tot die middenweg?”

Drie belangrijkte tips om die middenweg te bereiken namens Kocken:

1. Duidelijke eigendomsrechten. “Dat is belangrijk aangezien bij ons alles collectief wordt belegd. Je wilt geen win-lose situatie”, aldus Kocken.
2. Differentiatie. Kocken: “als je twee doelen hebt, de betaalbaarheid van de pensioenfondsen en zekerheid op latere leeftijd,kan je niet met een instrument werken, met één grote pot. Je kan niet zo maar alles gaan verdelen zonder enige duidelijke vorm van differentiatie.”
3. Maak het pensioensysteem zo simpel mogelijk. maar niet simpeler, verwees Kocken naar een uitspraak van Einstein. “We zijn nu bezig een pensioensysteem zo complex mogelijk te maken, en als het kan nog complexer.”