Euroforum Blog Het kennis blog van Euroforum
Interview met Roderick Molenaar, Portfolio Strategist Investment Solutions en Research bij Robeco, door Jan Aikens, hoofdredacteur Findinet
“Hoewel de discussie over een nieuwe inrichting van de tweede pijler in het najaar opgestart wordt, betekent dat niet dat we de veranderingen in het nieuwe FTK moeten bagatelliseren.” Roderick Molenaar, Portfolio Strategist Investment Solutions en Research bij Robeco, ziet dat het nieuwe financiële toetsingskader een aantal essentiële veranderingen bevat. “Dat betekent dat er dit jaar nog heel wat werk aan de winkel is, voor pensioenuitvoerders, maar ook voor de politiek. Het nieuwe wetsontwerp moet nog behandeld worden in de Tweede en Eerste Kamer en een aantal zaken wordt pas echt duidelijk als die zijn uitgewerkt in lagere regelgeving en zo ver is het nu nog niet.”
Kijken naar toekomstbestendigheid
Belangrijk vindt Molenaar dat de belangen van de verschillende generaties op een meer gelijkwaardige manier worden gediend. “De regels met betrekking tot indexatie worden strenger. Zo wordt de drempel waarboven indexatie verstrekt kan worden opgehoogd naar een beleidsdekkingsgraad van 110%. Ik vind het daarbij een goede zaak dat ook gekeken moet worden naar de toekomstbestendigheid. Een fonds moet kunnen aantonen dat het eigen vermogen dusdanig is dat het de toegekende indexatie ook in de toekomst permanent kan waarmaken. Het betalen van een inhaalindexatie raakt door de nieuwe regels wel verder uit beeld.
Natuurlijk is dat aan de ene kant niet een boodschap waarmee een fondsbestuur zich populair maakt richting de gepensioneerden. Maar belangrijker vind ik dat daardoor de belangen van de jongeren meer beschermd worden. Door het stringentere indexatiebeleid lopen zij niet het risico dat zij straks achter het net vissen. Aan de andere kant kunnen pensioenfondsen financiële schokken en schokken in de levensverwachting uitsmeren over een periode van maximaal tien jaar. Zo lang een fonds in onderdekking is moet zij jaarlijks een nieuw herstelplan indienen, waarin zij aantoont dat zij binnen maximaal tien jaar weer over het vereist eigen vermogen beschikt. In dat geval hoeven er geen kortingen te worden toegepast en dat is een verandering die in het voordeel werkt van de gepensioneerden. In die zin bereikt de wetgever in mijn ogen een goede balans in de behartiging van de belangen van de verschillende generaties.”
Nieuwe FTK vereist een andere vorm van communicatie
Waarbij Roderick Molenaar het belang van een goede communicatie richting deelnemers benadrukt. “Los van de wetgeving die op dit punt is aangekondigd, vereist ook het nieuwe FTK een andere vorm van communicatie dan we tot nu toe gewend waren. De memorie van toelichting noemt dit een onderdeel van het ‘compleet maken van het contract’. Voorheen was het voor de pensioendeelnemers niet duidelijk welke maatregelen het pensioenfonds kon en moest nemen in verschillende gevallen. Wat de mogelijkheden waren bij een stevige groei van de buffers, bij slecht weer of bij een daling van de dekkingsgraad onder 105% was niet of nauwelijks bekend. Door de crisis is dat duidelijker geworden en zijn de fondsen met betrekking tot het verschaffen van informatie een nieuwe weg ingeslagen. Dat krijgt nu een wettelijke basis. Deelnemers kunnen vooraf weten welke maatregelen een pensioenfonds neemt bij negatieve ontwikkelingen. Natuurlijk is het onmogelijk om alle mogelijke toekomstscenario’s te voorzien, maar wel kan in grote lijnen geschetst worden op welke wijze het beleid wordt aangepast aan mogelijke ontwikkelingen. Het nieuwe fenomeen ‘haalbaarheidstoets’ gaat daarbij een belangrijke rol spelen. Omdat die de lijn gaat aangeven tussen reële mogelijkheden en gewekte verwachtingen. Blijken de verwachtingen bij een slecht weer scenario te hoog gespannen, dan zal een bijstelling moeten plaatsvinden, ofwel in de strategie ofwel door de verwachtingen naar beneden bij te stellen.
“Blijken de verwachtingen bij een slecht weer scenario te hoog gespannen, dan zal een bijstelling moeten plaatsvinden, ofwel in de strategie ofwel door de verwachtingen naar beneden bij te stellen”
Het is duidelijk dat Molenaar redelijk positief staat tegenover de veranderingen in het nieuwe FTK. Al wil hij daarbij wel gezegd hebben “dat dit niet meer is dan een aanloop naar de discussie over de echt moeilijke onderwerpen, zoals de doorsneepremie en de individuele rechten van de deelnemers. Het kabinet heeft ervoor heeft gekozen nu eerst deze noodzakelijke aanpassingen door te voeren en geen overhaaste beslissingen te nemen over het pensioenstelsel als geheel. Daar is een groot draagvlak voor nodig. Dat vergt tijd, maar er zijn op dat vlak duidelijk bewegingen merkbaar.”
FTK roept vragen op
Voor het zo ver is, zou het goed zijn aandacht te geven aan een aantal vragen die het nieuwe FTK oproept. “Ook in deze regelgeving krijgen fondsen die in herstel zijn niet altijd de kans hun beleggingsbeleid aan te passen”, geeft Molenaar een voorbeeld. “Zij mogen geen extra risico’s nemen maar moeten binnen het risicokader, dat zij in 2008 bepaald hebben, blijven . De wereld zag er toen heel anders uit en je kan je afvragen of dat logisch is. Stel dat een fonds verwacht dat de rente gaat stijgen, dan zou het fonds kunnen besluiten om de renteafdekking te verlagen. Maar dat zou, als er sprake is van een reservetekort, niet kunnen zonder elders in de portefeuille risico te verminderen. Ik denk dat het kader waarbinnen deze fondsen kunnen opereren wat minder strak zou mogen zijn.”
Meer weten?
Wilt u meer weten over de ontwikkelingen rondom het nieuwe FTK? Bekijk dan het programma van het Pensioen Forum 2014! Tijdens diverse presentaties, debatten en praktijkcases over onderwerpen als het nieuwe stelsel, solidariteit en houdbaarheid, de nieuwe pensioencontracten en deskundig pensioenfondsbestuur staat ook deze editie in het teken van actualiteiten.
