Euroforum Blog Het kennis blog van Euroforum
De wereld van nanotechnologie komt voor steeds meer organisaties dichterbij. Nanotechnologie wordt nu al steeds meer toegepast in materialen, textiel, medische toepassingen, scanners, sensoren, levensmiddelen, chemische middelen, zonnecellen en nog vele andere producten.
Wij vroegen Adriënne Sips, onderzoekscoördinator Risico’s van Nanotechnologie bij het RIVM, coördinator Risk Analysis en Technology Assessment bij NanonextNL en een van de docenten van de opleiding Inzicht in Nanotechnologie, naar de mogelijkheden, gevaren en toekomst van nanotechnologie.
Wat zijn de mogelijkheden van nanotechnologie?
Nanotechnologie kan een bijdrage leveren aan het oplossen van de zgn societal challenges zoals omgaan met een verouderende populatie, verbeteren van de kwaliteit van leven, voldoende voedsel voor iedereen, energie opwekken op basis van milieuvriendelijke methoden, etc. Nanotechnologie is een technologie die een heel breed scala van producten is terug te vinden.
Wat zijn de belangrijkste gevaren van nanotechnologie?
Er is over de gevaren van nanomaterialen voor mens en milieu nog veel onzekerheid. De nanomaterialen vormen een deel van nanotechnologie en zijn dus niet geheel gelijk. Alle nanomaterialen vallen onder nanotechnologie, maar niet alle nanotechnologie is op basis van nanomaterialen. Vaak wordt in media of in publicaties over de gevaren van nanomaterialen geschreven, maar dat is niet juist. We weten simpelweg niet wat de gevaren zijn. Hoe dat komt? Nanomaterialen krijgen vanwege het nano-karakter specifieke eigenschappen die tot nieuwe producten leiden. Om diezelfde reden kunnen ook nieuwe gevaren optreden. Wat die gevaren zijn en welke eigenschappen daar het meest aanleiding toe geven is helaas nog onvoldoende bekend.
Waarom is risico analyse zo belangrijk?
Alle chemische stoffen en producten met chemische stoffen die op de markt komen moeten onderzocht zijn op veiligheid voor mens en milieu. Nederlandse wetgeving vereist dat producenten ervoor moeten zorgen dat producten die op de markt worden gezet veilig zijn. Van de overheid wordt verwacht dat zij als een soort van poortwachter optreden om erop toe te zien dat dit inderdaad gebeurt, maar heeft ook als taak om aan producenten duidelijk te maken welke data nodig zijn om aan te tonen dat de producten veilig zijn. Bij nanomaterialen hebben zowel producenten als overheden pas in een laat stadium zich gerealiseerd dat de gevaren van nanomaterialen moeilijk met de beschikbare methoden en testvereisten in kaart zijn te brengen.
Daarnaast is een vroegtijdige analyse op zogenaamde dual use, dus misbruik, van de technologie van belang omdat combinatie van deze technologie met andere opkomende technologieën zoals 3D printing of synthetische biologie tot ontwrichtende situaties kan leiden.
Als we u op 1 maart 2020 opnieuw tegen komen, welke rol speelt nanotechnologie dan?
Nanotechnologie speelt al een belangrijke rol in de huidige wereld. Er zijn al een paar duizend consumentenproducten op de markt en diverse geneesmiddelen. Daarnaast zijn mobiele telefoons, electronica en diverse medische meetapparaten niet zonder hulp van nanotechnologie te maken. Inmiddels zijn er veel toepassingen richting de markt aan het komen. Aangezien het jaren duurt om van een goed idee tot een markttoepassing te komen verwacht ik dat de rol van nanotechnologie in 2020 groot is en ons dagelijks leven doordrongen is van nanotechnologie-toepassingen. Daarnaast is de nanotechnologie kennis van Nederland inderdaad een boost voor de Nederlandse economie gebleken, doordat Nederland haar excellente kennis op het gebied van nanotechnologie gecombineerd heeft met aandacht voor gevaren van toepassing van deze technologie.
Dit leren cursisten van mij tijdens de opleiding Nanotechnologie:
- Wat is de rol van risico-analyse in innovatie
- Welke ondersteuning wordt in Nederland aan het MKB geboden ten aanzien van risico-analyse van nanomaterialen/nanoproducten
- RIVM Safe Innovation Approach
3-daagse opleiding Inzicht in Nanotechnologie
Adriënne Sips is een van de docenten van de opleiding Inzicht in Nanotechnologie. Tijdens deze opleiding leert hoe u nanotechnologie-toepassingen kunt gebruiken in bestaande producten, productontwikkelingen en product-innovaties.
Meer informatie over de opleiding, het programma en de docenten vindt u op de website van Inzicht in Nanotechnologie.
